Nederlands proza

BOEKEN NR. 6, JUNI 2023

Nhung Dam: Definitie van liefde

door Jo Vanderwegen

Definitie van liefde is de tweede roman van de actrice Nhung Dam (°1984). Haar eerste roman Duizend vaders ging over een elfjarige dochter van Vietnamese bootvluchtelingen die in een koud land zijn terechtgekomen en zich daar proberen staande te houden. Dat hoeft niet te verwonderen, want zelf is Nhung Dam ook dochter van Vietnamese bootvluchtelingen. Zo beschreef ze al in menig interview de vele afwijzingen die ze bij audities ervoer omdat ‘een van de Drie Zusters (van Tsjechov) toch écht geen Aziatische is’ en had ze het over het uitgesproken racisme op school of aan het loempiakraam van haar vader (van wie de klanten denken dat hij traag van begrip is omdat zijn Nederlands niet is zoals dat van hen en daarom luid en langzaam beginnen te spreken). Ook de afstandelijke band tussen haar ouders en haarzelf, zeker wanneer ze ziet hoe het er bij schoolvriendinnetjes aan toe gaat, vond ze opmerkelijk.   

Al die thema’s komen ook nu aan bod in haar nieuwe boek. En hoewel Nhung Dam duidelijk aangeeft bij aanvang dat haar roman fictie is, kan de lezer moeiteloos de autobiografische elementen van racisme en ontheemding van de bladzijden plukken.
 
In het kort gezegd handelt Definitie van liefde over de actrice Rose die ontdekt dat ze zwanger is op het moment dat haar geliefde Jason haar verlaat. Ze is voor haar carrière naar de hippe buurt van New Orleans verhuisd, maar ervaart dat ze daar tegen een muur aanloopt wanneer ze moet beslissen of ze haar kind wel of niet zal houden. De talrijke overwegingen van haar toneelgezelschap, citaten van monniken en auteurs, aanroepingen van Griekse goden, enz. tonen aan dat iedereen wel iets vindt van haar situatie. Ook de ongeboren vrucht zélf komt aan het woord, en bespreekt de situatie vanuit de buik van Rose (inclusief beschrijvingen van neerslag en gynaecoloog). De vondsten van Nhung Dam zijn origineel, de problematiek authentiek (het al dan niet hebben van bestaansrecht, racisme, liefdeloosheid, zelfbeschikkingsrecht voor de vrouw en gebondenheid aan het gezin). De uitwerking laat helaas te wensen over, is te fragmentarisch en zo nu en dan ronduit zweverig. Om een voorbeeld te noemen: op een gegeven ogenblik zegt de foetus vanuit de binnenkant van de buik, zwemmend in vruchtwater: ‘Straks ben ik niet meer één met de heuvels, dalen, grotten en bergen, niet meer één met de oergoden vanuit de baarmoeder waar ik me bevind, maar ben ik ook in staat me te manifesteren als een persoon die kan lopen en praten.’
 
Het is voor de lezer vaak moeilijk geconcentreerd te blijven door Dams pathetische verteltrant. De gebrekkige stijl is niet altijd bevorderlijk voor de geloofwaardigheid van het verhaal. En dat is jammer, want Nhung Dam zal zeker iets te vertellen hebben. Alleen is in haar geval literatuur niet het meest geschikte medium. Jammer. 
 
Nhung Dam: Definitie van liefde, De Bezige Bij, Amsterdam 2023. 352 p. ISBN 9789403181110. Distributie Standaard Uitgeverij

deze pagina printen of opslaan