Nederlands proza

BOEKEN NR. 1, JANUARI 2024

Eva Meijer: Dagen van glas

door Katja Feremans

De Nederlandse Eva Meijer (1980) is beeldend kunstenaar, filosoof, singer-songwriter en schrijver van proza, gedichten en tal van filosofische werken met een politiek-maatschappelijke inslag. Met Dagen van glas is ze aan haar zevende roman toe. Het is het verhaal van een uiteenvallend gezin vanuit het standpunt van de moeder, de vader en de dochter. In het eerste deel staat de moeder centraal. Ze raakt in hun huis in de buurt van Amsterdam geobsedeerd door de vrouw die haar vanuit de spiegel in de gang geregeld aankijkt. Nu eens ziet ze op die momenten zichzelf verschijnen, dan weer vraagt ze zich af wat het spiegelbeeld met haar te maken heeft.  

Allebei de reflecties drijven haar ertoe om zich te onttrekken aan de verantwoordelijkheden die haar benauwen: haar rol als moeder van Doris, als echtgenote van Johannes, maar ook als docente en als auteur. Op de vlucht voor dit alles, vertrekt ze aan het eind met de trein naar een krakkemikkig vakantiehuisje in een verlaten bos in Henegouwen. Ditzelfde verhaal van de moeder legde Eva Meijer in 2021 al vast in de novelle Haar vertrouwde gedaante. Dagen van glas voegt aan dit perspectief waarmee het begon, het gezichtspunt toe van de andere gezinsleden.
 
Aan de dochter is het tweede deel gewijd. We schrijven 2025. Doris is om en bij de achttien en zit niet helemaal goed in haar vel. Fotografie is haar uitlaatklep. Vijf jaar nadat haar moeder zich verschanste in haar Belgische vakantiehuisje, doet Doris even hetzelfde. Ze heeft het boek Kamers achter glas meegenomen, een roman van Marie Vanderbeecke, een van de schrijfsters rond wie haar vaders proefschrift draaide.
 
In het derde deel keer je aan de hand van haar vader terug naar 1997. Hij, Johannes, promoveert aan de universiteit en rommelt wat aan met twee meisjes. Uiteindelijk kiest hij voor Emel, die Doris’ moeder zal worden. Voorts verdiept hij zich in de briefwisseling die Marie Vanderbeecke in de eerste helft van de twintigste eeuw voerde met een andere schrijfster, Philippa Draw. Deze – fictieve – auteurs waren vormvernieuwers, maar in hun brieven hebben ze het over dagelijkse dingen en over de liefde. Allebei zijn ze samen met een man, maar tegelijk gaan hun harten naar elkaar uit. Hun brieven staan voor een vorm van waarheidsvinding waarin de tijd een belangrijke rol speelt: het zijn de voorbijgaande dagen en de wisselende seizoenen, die ons over de jaren heen laten zien wat er werkelijk toe doet.
 
Er volgen nog memoires van Marie Vanderbeecke, alsook een voorwoord dat Johannes schrijft bij een herziene vertaling van haar Kamers achter glas. ‘Een afdruk achterlaten’ is dan weer een performance van Doris. Een maandlang gaat ze in 2033 elke dag op eenzelfde plek in het gras liggen en onderzoekt zo hoelang het duurt om een afdruk na te laten die blijft. Dag na dag geeft ze tekst en uitleg bij wat deze beproeving met haar doet. De roman eindigt in 2060 vanuit het perspectief van haar bejaarde moeder.
 
In Dagen van glas laat Eva Meijer haar voorliefde spreken voor meerstemmigheid en voor verschillende genres en vormen binnen een en hetzelfde boek. Heen en weer springend in de tijd reikt ze je stukken aan van de levens van de drie hoofdpersonen. Eén duidelijk afgelijnd verhaal levert dit evenwel niet op. De uitkomst van Dagen van glas is even verbrokkeld als het bestaan zelf: verlangen naar heelheid botst met verlies, vervreemding en de drang om te verdwijnen. Achter alle versplintering ontvouwen zich wel mooie taferelen rond liefde en vriendschap. Een andere rode draad is de zoektocht naar een betekenisvol leven en de rol die tijd, filosofie en kunst daarin kunnen spelen. Verder illustreert de roman hoe ieders leven met allerlei touwtjes aan het verleden vastzit.
 
Eva Meijer: Dagen van glas, Cossee, Amsterdam 2023, 229 p. ISBN 9789464521009. Distributie Pelckmans Uitgevers

deze pagina printen of opslaan