Vertaald proza

BOEKEN NR. 5, MEI 2024

De verhalen van Claire Keegan: Tot op het bot gestript

door Kris van Zeghbroeck

‘The short story is like a poem in that there is nothing lost. Everything is savoured. There is a strictness about it which I really admire and it takes your breath away if it's good.’ (Claire Keegan)

De Ierse schrijfster Claire Keegan (1968) groeide op als jongste in een groot katholiek gezin in County Wicklow. Als zeventienjarige studeerde ze Engels en Politieke Wetenschappen in de Verenigde Staten aan de Loyola University (New Orleans). Na haar terugkeer naar Ierland in 1992, schreef de werkloze Keegan haar eerste verhaal voor een verhalenwedstrijd. Aangemoedigd door de goede kritieken haalde ze een MA in Creative Writing aan de University of Cardiff (Wales). Daarna haalde ze ook een Master in de Filosofie aan Trinity College (Dublin).

Een vierde plaats in de Francis McManus Short Story Competition (1996) bracht haar in contact met literaire scout David Marcus, die haar uiteindelijk introduceerde bij de prestigieuze uitgeverij Faber and Faber. Daar debuteerde Keegan in 1999 met de verhalenbundel Antarctica, in 2007 gevolgd door een tweede bundel Walk the Blue Fields. Ze werd bekroond met onder meer de William Trevor Prize en de Rooney Prize for Irish Literature.

De internationale doorbraak kwam er met de novelle Foster (2010, Pleegkind) die eerst in The New Yorker (kortere versie) gepubliceerd werd. Goed voor de Davy Byrnes Award en verplichte lectuur voor de Irish Leaving Certificate exams. Die status werd versterkt met haar nauwelijks langere debuutroman Small Things Like These (2021, Dit soort kleinigheden), waarmee ze de shortlist van de Booker Prize haalde en de Orwell Prize for Political Writing won.

Beide boeken zijn ook van belang omdat ze de basis vormen van twee cinefiele verfilmingen. Enerzijds An Cailín Ciúin (The Quiet Girl) van Colm Bairéad; de eerste Irish Gaelic film die voor de Oscar van beste internationale film genomineerd werd. Anderzijds Small Things Like These (2024) van Tim Mielants met Cilian Murphy, Ciaran Hinds en Emily Watson.

Een extra bron van inkomen voor Keegan die Creative Writing doceert, maar een relatief beperkte literaire output heeft sinds haar debuut in 1999. Wel kan ze bogen op een groot aantal vertalingen in meer dan dertig talen. De kortverhalen uit haar twee vroege bundels worden wel heruitgegeven in nieuwe publicaties. Individueel als The Forester’s Daughter (2019, uit Antartica) of gebundeld met een nieuw verhaal.

Zo verscheen recent So Late in the Day: stories of women and men (2023, Op het allerlaatste moment). Daarin wordt een nieuw verhaal dat in 2022 in The New Yorker verscheen, gebundeld met 'The Long and Painful Death' uit Walk the Blue Fields en het titelverhaal uit Antartica. Op die verhalen na blijven de twee debuutbundels nog onvertaald. Hopelijk volgen die binnenkort in Nederlandse vertaling.

De vijftien verhalen van Antarctica spelen zich af in Ierland en het zuiden van de Verenigde Staten. De focus ligt op een nieuwe Ierse generatie op de drempel van volwassenheid. Ze komen uit weinig inspirerende familie-omstandigheden waartegen ze rebelleren, hongerig voor het leven en nieuwe ervaringen.

Walk the Blue Fields bundelt dan weer zeven verhalen die Keegans eigen herinneringen aan het Ierse platteland vorm geven. Ze lijken verankert in tragedie en tijdloze menselijke relaties (zwijgzame mannen en ongetemde vrouwen), waarin Ierse folklore en mythologie resoneren.

Sindsdien schrijft Keegan vooral langer uitgewerkte verhalen die van de uitgever soms het label novelle of roman meekrijgen. In Pleegkind wordt een meisje op het platteland ondergebracht bij een kinderloos koppel, terwijl thuis het uit het voegen barstende gezin een nieuwe uitbreiding verwacht. Moeizaam ontstaat een liefdevolle band die ze van haar ouders niet gewoon is, maar gedoemd is om te eindigen in een pijnlijke scheiding.

Dit soort kleinigheden legt de vinger op de wonde van de Ierse Magdalena-wasserijen, waar ongehuwde moeders en andere 'gevallen vrouwen' een vorm van dwangarbeid verrichten. Kolenhandelaar Bill Furlong wordt op kerstavond geconfronteerd met hun uitzichtloze bestaan en neemt een morele beslissing die zijn leven voor altijd zal veranderen.

In Op het allerlaatste moment bundelt Keegan een nieuw (titel-)verhaal met twee oude verhalen uit haar debuutbundels onder het thema vrouwen en mannen. Het spanningsveld en de machtsverhouding tussen man en vrouw laten soms sporen zien van een diepgewortelde vrouwenhaat die de spreekwoordelijke omhoog gelaten wc-bril ver overstijgt.

Claire Keegan toont zich keer op keer een begenadigd stilist die uit banale observaties een bijzonder spanningsveld kan creëren. Ze beent haar verhalen uit tot op het skelet om tijdens de lectuur weer tot vlees te worden:

‘If a writer knows enough about what he is writing about, he may omit things that he knows. The dignity of movement of an iceberg is due to only one ninth of it being above water.’ (Ernest Hemingway)

Claire Keegan: Op het allerlaatste moment, Wereldbibliotheek, Amsterdam, 2024, 111 p. ISBN 9789046832318. Vertaling van So Late in the Day door Harm Damsma en Niek Miedema. Distributie Lannoo

Claire Keegan: Dit soort kleinigheden, Wereldbibliotheek, Amsterdam, 2022, 111 p. ISBN 9789046828502. Vertaling van Small Things Like These door Harm Damsma en Niek Miedema. Distributie Lannoo

Claire Keegan: Pleegkind, Wereldbibliotheek, Amsterdam, 2023, 92 p. ISBN 9789046828526. Vertaling van Foster door Harm Damsma en Niek Miedema. Distributie Lannoo

deze pagina printen of opslaan