Na zijn werk speelt de jonge docent rechten Antonio Yammara
graag een potje carambole in een van de rokerige biljartzalen in het centrum
van Bogotá. Regelmatig wordt hij er uitgedaagd door ene Ricardo Laverde, een
zwijgzame man van middelbare leeftijd. Op een dag toont Laverde Yammara een
cassettebandje en vraagt hem of hij toevallig een plek kent waar hij het in
alle rust kan beluisteren. Yammara neemt Laverde mee naar het Casa de Poesía,
het voormalige huis van fin de siècle-dichter José Asunción Silva, waar
literatuurliefhebbers zich in zachtleren zetels nestelen en door koptelefoons
naar oude poëzieopnames luisteren. Laverde overhandigt zijn cassette aan de
uitbaatster, zet de koptelefoon op, leunt achterover, sluit de ogen en begint
te luisteren. Yammara droomt ondertussen weg bij een van Silva’s gedichten.
Wanneer hij opkijkt, ziet hij Laverde in tranen zitten.
Het eerste
hoofdstuk van Het geluid van vallende dingen culmineert in deze
intrigerende scène. Qua vertelkunst en spanningsopbouw horen de eerste veertig
pagina’s van zijn met de felbegeerde Premio Alfaguara bekroonde roman zonder
meer bij het beste dat ons de afgelopen twintig jaar vanuit Spaans-Amerika
heeft bereikt. Welke opname staat er op Laverdes cassette? Waarom huilt hij?
Wie is hij eigenlijk? Waarom moet hij sterven, welk troebel verleden verbergt
hij? Eens te meer toont Juan Gabriel Vásquez (°1973, Bogotá) zich een
meester in het verstoppen en mondjesmaat lossen van informatie. De structuur,
de verteller en de spanningsboog van Het geluid van vallende dingen doen
erg denken aan De informanten, de roman waarmee de schrijver in 2004
doorbrak. Volgens schrijver en landgenoot Héctor Abad stelt Vásquez in Het
geluid van vallende dingen zijn vertelmachine op punt door alle ballast
overboord te gooien. Om dezelfde reden zal de roman andere kenners van Vásquez’
werk misschien een klein beetje teleurstellen. De schrijver trekt dan wel
dezelfde toolbox open, hij laat het zware metaliteraire gereedschap opgeborgen
en haalt het sentiment boven.
Een ding is zeker: op zichzelf is Het
geluid van vallende dingen een solide en meeslepende roman. De kracht van
Vásquez’ boeken bestaat erin dat ze telkens vanuit een erg specifieke
Colombiaanse context inspelen op universele bekommernissen. In De
informanten zet de schrijver een boom op over schuld en verraad, in De
geheime geschiedenis van Costaguana reflecteert hij over de grillen van de
geschiedenis, en in Het geluid van vallende dingen grijpt hij de
drugsterreur van de jaren tachtig en negentig aan om het thema leven met angst
aan te snijden. Telkens weer borrelen dezelfde verontrustende vragen op: doen
we er goed aan om het verleden in herinnering te brengen? Kunnen we de fouten
die we als mens onvermijdelijk maken, rechtzetten? Valt het verleden te
corrigeren?
Utrecht : Signatuur, 2012, 270 p. ISBN 9789056724382. Oorspronkelijke titel: El
ruido de las cosas al caer
Oorspronkelijk
verschenen in De Leeswolf 2013
deze pagina printen of opslaan