Letterkunde

Piet Piryns, Cees Nooteboom (geint.): Met lopen nooit meer opgehouden

door Carl De Strycker

‘Waarschuwing: het hierna volgende interview heeft nooit plaatsgehad.’ Het is een beetje een vreemde opener voor een interviewboek, maar het is de waarheid. Met lopen nooit meer opgehouden: in gesprek met Cees Nooteboom, dat verschijnt naar aanleiding van de tachtigste verjaardag van de schrijver, is evenwel geen gefingeerd vraaggesprek, maar een compilatie van de verschillende interviews die Piet Piryns in de loop van de voorbije dertig jaar met de schrijver had. Die zijn vakkundig aan en in elkaar gemonteerd, waardoor er wel degelijk zoiets als een consistent gesprek ontstaat. Dat is een totaal andere aanpak dan die van Hans Dütting, die in zijn in 2012 verschenen Cees Nooteboom: een profiel uitspraken uit interviews knipte en die thematisch bij elkaar plaatste. Die analytische werkwijze probeert systematiek aan te brengen en evoluties zichtbaar te maken; Piryns’ aanpak daarentegen suggereert een zekere coherentie in de opvattingen van de schrijver. Als je fragmenten uit een gesprek uit 1983 zo makkelijk kan mixen met stukken uit interviews van twee of drie decennia later, dan moet dat haast het geval zijn. Jammer is dat er nergens een verwijzing naar of bronvermelding van de oorspronkelijke interviews is opgenomen. De filoloog in mij zou graag de manipulerende hand van de interviewer willen ontdekken bij het aan elkaar rijgen van materiaal uit zo verschillende tijden.
Aan bod komen uiteraard typische onderwerpen voor een vraaggesprek zoals de jeugd, het literaire succes en de speculaties rond een eventuele Nobelprijs, maar Piryns weet ook meer onvermoede aspecten van het schrijverschap naar boven te halen. Nootebooms wereldvisie en politieke standpunten worden besproken, er wordt echt diep ingegaan op belangrijke items in het werk (herinnering, reizen) en het belang van poëzie wordt onderstreept (dat is erg groot, zo blijkt, al wordt Nooteboom nooit echt als een dichter beschouwd). Daarmee is Met lopen nooit meer opgehouden niet alleen een prima en toegankelijke inleiding op het leven en het werk van Nooteboom, het is ook voor wie de boeken kent een diepgravende uiteenzetting met diens oeuvre. Piryns, de meesterinterviewer, is dienstbaar en nooit op sensatie belust; Nooteboom toont zich praatgraag en gaat echt in op de vragen, al voel je altijd een zekere berekening en terughoudendheid. Echt bloot geeft hij zich nooit. Zelfs Piryns kan niet in de ziel van deze schrijver kijken, voor zover dat natuurlijk al de bedoeling van het literaire interview zou zijn. Eigenlijk is het wel mooi dat het hier voornamelijk over het werk gaat en dat het persoonlijke slechts ter sprake komt in functie van dat werk. Met lopen nooit meer opgehouden mag daarom niet ontbreken in de boekenkast van elke rechtgeaarde Nooteboomfan, maar is ook onmisbaar voor wie de context en de achterliggende opvattingen van Nootebooms boeken wil leren kennen.

Piet Piryns, Cees Nooteboom (geint.), Met lopen nooit meer opgehouden, De Bezige Bij Amsterdam, 2013, 85 p., € 18,5. ISBN 9789023478614. Distributie: WPG Uitgevers

Oorspronkelijk verschenen in de Leeswolf 2013

deze pagina printen of opslaan