Nederlands proza

A.F.Th. Van der Heijden: Uitverkoren

door Carl De Strycker

Neen, Uitverkoren is alweer niet een van de grote nieuwe romans die A.F.Th. van der Heijden aankondigde. Nadat hij vorig jaar verraste door met De helleveeg een nieuw deeltje aan de cyclus ‘De tandeloze tijd’ toe te voegen, werd algemeen verwacht dat hij dit jaar dan toch de historische roman, de detective of de hellevaart (drie projecten waaraan hij schijnt te werken), zou uitbrengen. Niet dus. Uitverkoren is nog het best te betitelen als een post scriptum bij Tonio, de requiemroman voor zijn overleden zoon. In het nawoord legt Van der Heijden dat uit. Toen hij in dat boek op zoek was naar zijn lievelingspassage — een herinnering aan Tonio in het Vondelpark — bleek die er niet in te zitten. Gesneuveld bij het monteren van de roman. ‘Ik trof haar uiteindelijk aan bij het ongebruikte materiaal’. Die korte tekst (nog geen twintig bladzijden lang) wordt nu alsnog gepubliceerd.
Voor wie geïnteresseerd is in tekstgenese, of in de ‘deleted scenes’ is dit natuurlijk een onmisbaar kleinood. Niet alleen krijg je hier nog net iets meer herinneringen, anekdotes en verhalen over de wijze waarop de ouders omgaan met het verlies van hun kind, vooral zie je de schrijver de opbouw van zijn boek uittekenen en een vertelwijze uitproberen. Omdat zo’n kleine werktekst natuurlijk wat mager is voor een reguliere publicatie (hij verscheen wel afzonderlijk in een bibliofiele editie op zeer beperkte oplage), bevat het boek ook de zes interviews naar aanleiding van het verschijnen van Tonio, plus Van der Heijdens dankrede bij de aanvaarding van de P.C. Hooft-prijs. Dat de vraaggesprekken onder de naam van de schrijver zijn opgenomen, komt omdat het schriftelijke interviews waren (de schrijver voelde zich niet in staat om journalisten te ontvangen, maar wilde wel antwoorden). Omdat ze hier bovendien in onverkorte versie verschijnen, zijn het eigenlijk mini-essays bij Tonio. Uiteraard zit daar vrij veel overlap in: elk van de interviewers wil graag weten hoe het met de schrijver gaat (slecht), en of hij nu echt niets meer zal schrijven, zoals hij in Tonio beweerde (uiteraard niet). Een enkele keer is een interviewer wat inventiever en ontlokt hij Van der Heijden een verrassend antwoord, zoals Coen Verbraak van Vrij Nederland die de link legt tussen Tonio en de film La Stanza del Figlio. Dat triggert bij de schrijver een herinnering die hij nergens anders vertelde, én hij geeft toe de film gezien te hebben. Zoiets is natuurlijk ook literair interessant; het overstijgt het louter anekdotische en persoonlijke. Als één ding duidelijk wordt uit Uitverkoren, dan is het wel dat ook onze literaire journalisten, en in hun slipstream de lezers, voornamelijk geïnteresseerd zijn in human interest, al is dat waarschijnlijk onvermijdelijk met een boek als Tonio.

A.F.Th. Van der Heijden, Uitverkoren, De Bezige Bij Amsterdam, 2014, 173 p., € 17,9. ISBN 9789023486916. Distributie: WPG Uitgevers

Oorspronkelijk verschenen in de Leeswolf 2014

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri