Poëzie

Laurence Vielle: Herschepping van de wereld

door Dirk De Geest

Laurence Vielle is niet zomaar een dichteres. Zij is allereerst een actrice en een performer van haar eigen teksten. In haar avondvullende voorstellingen ‘sprokkelt’ zij als het ware woorden en teksten bij elkaar, speelt zij diverse rollen. Vanzelfsprekend blijft in een gedrukte dichtbundel van die totaalervaring maar een gedeelte over. Wat de hier verzamelde gedichten — slechts een vrij ‘toevallige’ greep uit een omvangrijker repertoire — allereerst verbindt, is hun sterk heterogene en daardoor verrassende karakter. Elke tekst licht een klein facet uit de complexe wereld, waardoor de bundel als geheel een soort van caleidoscopische kijk op de werkelijkheid tracht te bieden. Het gaat om een ‘herschepping’, maar tegelijk ook om een ‘verpozing’, zoals de Franse titel met Récréation du monde wil aangeven. Ook het grote aantal stemmen en taalregisters lijkt vooral die veelheid te beklemtonen.
Toch vallen bij nader inzien enkele constanten op. Formeel houdt Vielle ervan de grenzen van proza en poëzie af te tasten. In een aantal gevallen resulteert dat in een soort van prozagedicht, elders gaat het veeleer over een uitdeinend poëtisch proza. Daarnaast legt de dichteres een voorkeur aan de dag voor lang uitgesponnen, litanieachtige verzen. Ze houdt enorm van opsommingen en herhalingen, net omdat die bepaalde gedachten kunnen uitspinnen of voor verrassende gedachtesprongen kunnen zorgen. Dat levert soms surrealistische beelden op, die zorgen voor een flinke dosis associatieve humor. Thematisch kiest Vielle ervoor om steevast een soort van underdog aan het woord te laten: een prostituee, een zwerver, een eenzame vrouw, of zichzelf als kwetsbaar subject. Daardoor formuleert zij in feite ook een zekere kritiek op ingeburgerde denkbeelden en vooroordelen, maar bovenal overweegt een toon van melancholie of getemperd optimisme. Haar personages blijven ultiem van het leven houden, soms tegen beter weten in. Vielle weet deze herkenbare, maar uitvergrote wereld neer te zetten in een beeldend en rijk taalgebruik, waarbij ze moeiteloos overschakelt van een formeel of expliciet poëtisch naar een alledaags en vrij rechtstreeks taalgebruik. Jan Mysjkin is erin geslaagd om die taalvariëteiten op een overtuigende manier in het Nederlands weer te geven, al blijft ook zijn voortreffelijke vertaling onderdoen bij de dichteres op het podium in levenden lijve.


Laurence Vielle, Herschepping van de wereld, Poëziecentrum Gent, 2013, 63 p., € 17,5. ISBN 9789056553258. Vert. van: Récréation du monde door Jan H. Mysjkin. Distributie: Poëziecentrum

Oorspronkelijk verschenen in de Leeswolf 2013

deze pagina printen of opslaan