Vertaald proza
Daniel Galera: Met bloed doordrenkte baard
door Hugo Van Hoecke
Vooraleer zijn roman op gang te trekken somt Daniel Galera in een kort voorafje een pak spectaculaire anekdotes op die in zijn familie circuleren omtrent een overleden oom, een bizarre man naar verluidt, rond wie een soort mythische cultus is ontstaan. De oom was een begenadigd zwemmer die niemand inkijk gaf in zijn leven, mensen uit het water redde en misschien zelfs iemand vermoord had. Alle ingrediënten uit dit allegaartje van geruchten en legendes, zo blijkt achteraf, hebben de verhaalstof geleverd voor deze roman, zij het zonder de oom zelf ten tonele te voeren. Diens profiel van zelfgenoegzame eenzaat en de fysieke krachttoeren die hem werden toegedicht worden nu door de auteur literair gestald bij de opa en de vader van de spilfiguur, de ‘hij’ in het verhaal, zelf een zwemkampioen maar een die, net zoals zijn stamouders, relationeel niet boven water komt.
Het verhaal begint schokkend: de ‘hij’ wordt door zijn geïsoleerd levende vader bij zich geroepen om aan te horen dat de bejaarde kluizenaar ’s anderendaags zelfmoord zal plegen – wat de vader nadien ook effectief doet. In het laatste gesprek met zijn zoon vertelt de man voor het eerst wat voor figuren zijn vader en grootvader geweest zijn en hoe ze aan hun eind zouden zijn gekomen – wellicht vermoord, maar daar is altijd een mysterie rond blijven hangen. Genoeg uitdaging voor de zoon, die fysiek alvast een doublure van zijn opa lijkt te zijn, om een grote zoektocht op te zetten die, wat hem betreft, zou moeten leiden naar de ontrafeling van het mysterie. Wat daarop volgt, kan omschreven worden als een moderne queeste, een tocht vol hindernissen, waarbij de opvallende tegenkanting die de jongeman op zijn zoekterrein ondervindt, alleen maar de obsessie in hem aanwakkert, totdat de finale doorbraak (een ietsje té gedramatiseerd, zodat het verhaal vrijwel mythische proporties aanneemt) een antwoord geeft op alle vragen. Of toch de meeste.
Daarmee denk je dan: einde verhaal. Maar niets is minder waar. Net zoals in het eerste hoofdstuk de confrontatie met de vader een sleutel verschafte voor wat nadien volgt, geeft het laatste hoofdstuk andermaal een sleutel prijs, de definitieve ditmaal, niet met betrekking tot fysieke toestanden van afstamming en zo meer, maar inzake de psychische lading van het verhaal dat, niet te vergeten, bol staat van de relaties die stuklopen. De eenzelvigheid van de opa en de gewilde eenzaamheid van de vader hebben een verlengstuk gekregen in het leven van de zoon, die weigert om te kijken naar wat verkeerd liep, weigert zich een ander leven voor te stellen dan wat hem tot dat van vandaag heeft gevoerd. En die dus het alleen blijven koestert. Daar wordt hij pijnlijk mee geconfronteerd, wat het verhaal nog een extra dimensie geeft.
Rustig en zonder overhaasting, stukje bij beetje de relevante gegevens onthullend, trekt de auteur in staccatostijl zijn literair bouwwerk op. Zijn proza is to the point, met gedetailleerde actiebeschrijvingen die recht uit een filmscenario lijken te komen, en met blitse dialogen, ter zake doend en kortaf zoals in het normale leven. Weliswaar helpen bepaalde passages op het eerste gezicht het verhaal niet echt vooruit, maar dat wordt verklaard door de manifeste bekommernis van de auteur om alles uit de geruchtentrommel waar hij het in zijn inleiding over had, een plaats te geven in het verhaal. Soms vermindert dat wel enigszins de spankracht, maar dodelijk is dat niet, want de plot blijft aanspreken en het hoofdthema — de queeste — blijft onverminderd op de achtergrond aanwezig. Tot de ongewone ontknoping eraan komt — zij het in twee trappen. Dat aan deze roman veel genoegen te beleven valt, staat als een paal boven water.
Daniel Galera, Met bloed doordrenkte baard, Atlas Contact Amsterdam, 2014, 441 p., € 21,95. ISBN 9789025442262. Vert. van: Barba ensopada de sangue door Harrie Lemmens. Distributie: Veen Bosch en Keuning
Oorspronkelijk verschenen in de Leeswolf 2014
deze pagina printen of opslaan