Vertaald proza

Hélène Grémillon: De val

door Hugo Van Hoecke

Vittorio Puig is een gesetteld psychotherapeut in Buenos Aires die halsoverkop getrouwd is met een van zijn cliënten, Lisandra, een stuk jonger dan hij. Zeven jaar later slaat het noodlot toe: Lisandra ligt op de straatstenen dood te bloeden. Ze is uit het raam van de vijfde verdieping gevallen, gesprongen of geduwd. Voor de politie bestaat er niet de minste twijfel: het gaat hier wel degelijk om moord en Vittorio is de vuige dader. Na een summiere en vooral banale ondervraging wordt de man opgesloten. Dan duikt een andere cliënte op, ene Eva Maria, die maar niet kan geloven dat Vittorio de gezochte crimineel is. Ze zoekt hem geregeld op in de gevangenis en neemt zich voor om als een echte detective de hele zaak uit te spitten. Op aanwijzingen die Vittorio vanuit zijn cel dirigeert brengt zij stuk voor stuk de elementen bijeen die moeten helpen om hem vrij te pleiten — voor zover daaruit zijn onschuld blijkt, natuurlijk.
Tot zover de aanloop naar een whodunit, die zich in eerste instantie thrillergewijs lijkt te concentreren rond een liefdesproblematiek. Maar plots duikt een ander thema op. In 1987, het jaar waarin de roman zich afspeelt, is het amper een zestal jaar geleden dat in Argentinië een einde werd gesteld aan de gruwzame excessen van het militair bestel — met zijn folteringen, executies en babyontvoeringen: krijgen we misschien niet een liefdesdrama, maar een politieke thriller opgediend? De verhalen van enkele van Vittorio’s mannelijke cliënten en het eigen verleden van Eva Maria lijken dat te bevestigen. Maar nadien wordt dat thema min of meer losgelaten, alsof het er enkel om ging de ellende van toen nog even voor de geest te halen. Onverhoeds worden we vervolgens in de tango-wereld gedropt, waardoor opnieuw de geur van de crime passionnel opdoemt. De veronderstellingen omtrent wie Lisandra’s dood op zijn geweten heeft (zowat iedere figuur die de auteur laat opdraven blijkt vroeg of laat verdacht) worden kwistig in het rond gestrooid en zijn weliswaar niet ondenkbaar, maar soms behoorlijk vergezocht. De vrij groteske ontknoping is van een nóg andere orde.
Dit zou tot de conclusie kunnen leiden dat we hier te maken krijgen met een perfecte belichaming van het klassieke ‘whodunit’-genre: een verdacht overlijden, de zoektocht naar en ontmaskering van de dader. Dat is niet helemaal zo. Het verhaal prikkelt de nieuwsgierigheid van de lezer, dat zeker, maar het brengt nauwelijks inleving teweeg, vooral omdat het geen doorgetrokken structuur vertoont met de scherp omschreven functionele figuren die dat verhaal verder stuwen. Nu komen die figuren pas opdraven wanneer nieuwe verdachten of een nieuwe getuige nodig zijn, om nadien in rook op te gaan als de auteur haar verdachtmaking een andere richting uit wil sturen. Ook de veelheid aan pregnante thema’s die niet uitgediept worden, laat de lezer op zijn honger zitten. Je zou kunnen opperen dat dit een tijdsroman is die aantoont hoe moeilijk het leven in Argentinië zich van de dictatuur herstelt (als het dat al doet), hoe doodsparfums en allerhande kwetsuren om welke reden dan ook overal blijven doorwoekeren, maar tot een uitgesproken betoog daaromtrent komt het niet, doordat de auteur ‘te veel tegelijk wil’. Jammer, want de indruk blijft dat hier veel meer mee te doen was.


Hélène Grémillon, De val, Cargo Amsterdam, 2014, 287 p., € 18,9. ISBN 9789023489139. Vert. van: La garçonnière door Saskia Taggenbrock. Distributie: WPG Uitgevers

Oorspronkelijk verschenen in de Leeswolf 2014

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri