Nederlands proza

Niña Weijers: De consequenties

door Katja Feremans

Inspiratie zit in een klein hoekje voor de Nederlandse performancekunstenares Minnie Panis. In haar vuilnisbak bijvoorbeeld. Als studente aan de academie nam ze maar liefst 2095 afvalfoto’s en monteerde deze als afstudeerwerk tot het filmpje Bestaat Minnie Panis?. In 2008 breekt ze door met Nothing Personal, een project dat voortvloeide uit een gestrande relatie. Daarvoor zette ze haar hele hebben en houden te koop op diverse websites en documenteerde ze dit proces uitgebreid. Het eindresultaat hield het midden tussen een verfilmd dagboek, een proces-verbaal en een veilingcatalogus. Maar hoeveel Minnie er ook van zichzelf in liet zien, ze was uiteindelijk ‘uitgevlakt tegen de witte achtergrond van haar gestripte huis’.
Deze paradox tussen zijn en niet-zijn beheerst haar werk, dat door de manier waarop ze foto’s en tekst verbindt doet denken aan de aanpak van de Franse kunstenares Sophie Calle. Het is dus nauwelijks een toeval dat de Française als nevenpersonage even opduikt in De consequenties. Ook het door Minnie opgezette experiment lijkt te zijn geïnspireerd op Sophie Calle en de privédetective die zij in 1981 inhuurde om haar doen en laten minutieus te registreren. Minnie vraagt namelijk een ex-minnaar, tevens kunstfotograaf, om haar drie weken lang te volgen met zijn camera en onder geen beding in te grijpen in welke situatie dan ook. Dat wordt haar bijna fataal en voorts is er het gespleten uitgangspunt waardoor de performance uit de hand loopt: iemand die wordt geobserveerd, belandt algauw op het snijvlak tussen doen en doen alsof. Bovendien raakt Minnie in de war door een brief van een new ageachtige arts-hypnotiseur-taoïst, bij wie ze eerst als couveusebaby en later als zevenjarige in behandeling was. De brief is de aanzet om de film van Minnies kindertijd opnieuw af te spelen. Gaandeweg wordt daardoor duidelijk hoe haar wens om geruisloos te verdwijnen tot stand is gekomen. Een gelijkaardige reconstructie van oorzaken en consequenties vind je in het essay dat het verhaal halfweg onderbreekt. Daarin staat de Nederlandse kunstenaar Bas Jan Ader centraal, die in 1975 spoorloos op zee verdween.
Niña Weijers’ (1987) fascinerende romandebuut zit boordevol ideeën en artistieke verwijzingen, verspringt vaak in de tijd en speelt met déjà vu’s. Maar haar vaste hand maakt dat je vlot tussen dat alles door laveert.


Niña Weijers, De consequenties, Atlas Contact Amsterdam, 2014, 286 p., € 19,95. ISBN 9789025442927. Distributie: Veen Bosch en Keuning

Oorspronkelijk verschenen in de Leeswolf 2014

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri