Misdaad

Robert Galbraith: Koekoeksjong

door Karen Vandyck

Het plan was dat Koekoeksjong van Robert Galbraith vrij geruisloos in de boekenwinkels zou terechtkomen en recensenten het debuut van deze Britse auteur, een ex-militair volgens de uitgeverij, met een onbevooroordeelde blik zouden bespreken. Dat liep gesmeerd, tot een loslippige medewerker van een advocatenkantoor onthulde dat Galbraith het pseudoniem is van niemand minder dan J.K. Rowling, auteur van de ‘Harry Potter’-boeken. Weg anonimiteit en welkom mediacircus.
Het is financieel begrijpelijk dat uitgeverij De Boekerij (die de rechten had gekocht vóór de ‘ontmaskering’) op de Nederlandse vertaling nog snel een stickertje ‘Robert Galbraith = JK Rowling’ plakte. Het jaagt de verkoopcijfers de hoogte in, maar het is ergens jammer, want van een onbevangen lezersblik kan nu geen sprake meer zijn en er zal koortsachtig worden gezocht naar vergelijkingspunten met ‘Harry Potter’. Vooral jammer voor het boek zelf, want Koekoeksjong is een uitstekende roman in de beste Britse speurderstraditie.
Hoofdpersonage in Koekoeksjong is privédetective Cormoran Strike, een wat lijvige ex-militair die aan het begin van het boek op straat wordt gezet door zijn vriendin. Daardoor ziet Strike zich genoodzaakt zijn kantoor als tijdelijke woonplaats te gebruiken. Dat levert geen al te beste indruk op bij nieuwe potentiële klanten en bij zijn nieuwe secretaresse Robin, die door het uitzendkantoor wordt gestuurd. Maar Robin blijkt verrassend discreet en stelt geen vragen over het veldbed in Strikes bureau of over zijn beroemde vader. Strike is namelijk het resultaat van een uit de hand gelopen nacht tussen een muzikant, zijn vader, en een groupie, zijn moeder. Strike weet de eindjes moeilijk aan elkaar te knopen, tot hij gecontacteerd wordt door John Bristow. Bristows halfzus Lula, een bekend fotomodel, heeft enkele maanden voordien zelfmoord gepleegd door van het balkon van haar hotelkamer te springen. Ondanks Lula’s extravagante levensstijl met veel seks, drugs en rock-‘n-roll, is Bristow niet overtuigd van de zelfmoordtheorie van de politie, hij denkt dat zijn zus geduwd werd. Aanvankelijk is Strike niet erg happig om een onderzoek te beginnen, maar zijn penibele financiële situatie, de belofte van een dubbele premie en de snelle ontdekking van enkele interessante nieuwe feiten, trekken hem snel over de streep. Met Cormoran Strike heeft Rowling een boeiend en veellagig personage gecreëerd. En ja, er zijn wel degelijk parallellen met Harry Potter te trekken. Beiden zijn outlaws die een beetje aan de rand van de maatschappij leven. Strike is een oorlogsveteraan die in Afghanistan zijn onderbeen is kwijtgeraakt en moeite heeft om zijn plaats in de maatschappij te vinden, Potter leeft als banneling bij de totaal niet in magie geïnteresseerde Duffelingen. Beiden zijn niet op hun plaats, maar door hun doorzettingsvermogen en karakter groeien zowel Strike als Potter uit tot de held van het verhaal. Het is ook niet moeilijk om hier Rowlings eigen leven in te zien: voordat ze doorbrak met de ‘Harry Potter’-reeks, leefde ze van een werkloosheidsuitkering. Ook Strike krijgt tijdens zijn zoektocht hulp uit onverwachte hoek, hij houdt van de discretie van zijn secretaresse Robin, die bovendien ook over een aardige speurneus blijkt te beschikken. De relatie tussen Strike en Robin verloopt aanvankelijk bijzonder stroef en argwanend van beide kanten, maar uiteindelijk groeien ze toch steeds verder naar elkaar toe. Daarbij trapt Rowling gelukkig niet in de romantische val door beide personages in elkaars bed te laten belanden, maar de jaloezie van Robin als Strike bij een model overnacht, doet vermoeden dat het laatste hierover nog niet geschreven is.
Koekoeksjong is een stevige pil van meer dan vijfhonderd pagina’s. De actie in het boek blijft vrij beperkt, maar Rowling neemt zeer uitgebreid de tijd om situaties en decors te beschrijven. Haar extreem beeldende stijl zal wellicht niet bij iedereen in de smaak vallen, maar draagt er wel toe bij dat je je een zeer duidelijk beeld kunt vormen van waar het boek zich afspeelt (Londen) en wie de protagonisten zijn. Rowling voert personages uit alle lagen van de bevolking op, van muzikanten, mode-ontwerpers en upper class advocaten over bewakingsagenten en chauffeurs tot drugsverslaafde daklozen. Het lijken clichés, maar Rowling weet ze toch inhoud te geven. Allemaal hebben ze een motief, allemaal beweren ze van niks te weten. De schrijfster kent duidelijk haar klassiekers en kiest ervoor een goed uitgewerkte whodunnit te schrijven zonder veel bloedvergieten en eigenlijk ook zonder veel echt nagelbijtend spannende momenten. De focus ligt vooral op het beetje bij beetje ontmaskeren van de dader. Ondanks de weinige actie weet Rowling het verhaal altijd boeiend te houden dankzij de personages van vlees en bloed en het feit dat de aandachtige lezer mee kan speuren naar de oplossing.
Koekoeksjong is een boek waar je even moet inkomen, maar eens je in het verhaal bent meegezogen, wil je zo snel mogelijk de ontknoping weten. J.K. Rowling bewijst dat ze een veelzijdige auteur is. De magie zit deze keer niet in haar verhaal, maar in haar pen. Laat het tweede deel over Cormoran Strike maar komen!


Robert Galbraith, Koekoeksjong, Meulenhoff/Boekerij Amsterdam, 2013, 519 p., € 19,95. ISBN 9789022569122. Vert. van: The cuckoo's calling door Sabine Mutsaers. Distributie: Lannoo

Oorspronkelijk verschenen in de Leeswolf 2013

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri