Nederlands proza

Rascha Peper: Handel in veren

door Marjan Bex

De langverwachte en al voor de publicatie bejubelde laatste roman van Rascha Peper kent inmiddels een vijfde druk. Handel in veren is ook als e-boek populair, en dat mag niet verwonderen: de inhoud en compositie zijn zeer de moeite waard.
Toen Rascha Peper (pseudoniem van Jenneke Strijland) in 2012 hoorde dat ze ongeneeslijk ziek was, schreef ze volop aan wat een tweedelige roman had moeten worden. Uitgeverij Querido was zo enthousiast dat besloten werd het eerste deel als een zelfstandig geheel te presenteren. De schrijfster zelf kon de tekst nog afronden voor ze in maart 2013 overleed.
En het is een prachtige roman geworden: spannend, goed geschreven en meeslepend. Een typisch Rascha Peper-boek. Net als in haar eerdere romans Russisch blauw en Rico's vleugels spelen obsessie en geschiedenis (voorouders) een belangrijke rol. Peper deed opnieuw grondig onderzoek naar de historische achtergrond van haar onderwerp. In Handel in veren gaat een bioloog in de jaren vijftig op zoek naar een zeldzame vogel, het ‘Bruijns boshoen’, die nog op Papoea-Nieuw-Guinea zou leven. We stappen met de wetenschapper mee door de jungle, speurend naar het (bijna) uitgestorven dier. Tegelijk beleven we mee hoe – in het heden – de jonge Wendela bij haar grootmoeder raad komt vragen bij het oplossen van haar relatieproblemen. Ze is gefascineerd door haar onconventionele oma die besluit een geheim te delen met haar kleindochter dat ze al jaren bij zich draagt.
Hoewel Handel in veren weinig losse eindjes bevat, blijf je als lezer toch achter met een aantal vragen. Wat is de betekenis van de geheimzinnige inbraak in de openingsscene? Wat gebeurt er met de e-mail die belandt op een computer, ergens in New York? De antwoorden zouden wellicht in het ongeschreven tweede deel hebben gestaan. Toch is het in Handel in veren vooral genieten geblazen. Van het verhaal, dat de aandacht weet vast te houden tot de laatste bladzijde en dat de lezer de ruimte laat om zelf verbanden te leggen en conclusies te trekken, maar vooral van de taal: Peper deinst er in haar boek niet voor terug om oorspronkelijke Indische termen als mandoer (meesterknecht) te hanteren, evenwel zonder expliciete verklaring. Het is aan de lezer om de betekenis ervan uit de context af te leiden. Het geeft de tekst soepelheid en vaart, en bovenal authenticiteit. Bovendien draagt deze tactiek bij aan de uitgebreide, haast filmische beschrijvingen die Peper neerzet. Vooral bij de passages over Vogelkop, op Papoea-Nieuw-Guinea, lijkt het of je als lezer meeploegt door de modder of meeluistert naar het geroep van de kasuaris terwijl je een streepje lucht zoekt tussen het dichte bladerdek. Het is eeuwig zonde dat Peper niet meer tijd gegund was om op het ingeslagen pad verder te gaan. Handel in veren mag met recht de kroon op haar werk genoemd worden. Met de zoveelste druk van haar laatste roman lijkt het of de lezers haar nu pas echt ontdekken. Jammer dat ze dat niet meer mocht meemaken.


Rascha Peper, Handel in veren, Querido Amsterdam, 2014, 222 p., € 10. ISBN 9789021455327. Distributie: WPG Uitgevers

Oorspronkelijk verschenen in de Leeswolf 2014

deze pagina printen of opslaan