Vertaald proza

Zülfü Livaneli: Bevrijding

door Dirk Magerman

De 17-jarige Meryem wordt door haar oom verkracht. Ze heeft de familie-eer geschaad en wordt door haar stiefmoeder opgesloten en aangezet tot zelfmoord. Wanneer Meryem verkiest te blijven leven, wordt ze door de familie verbannen naar Istanbul, waar ze moet sterven. Haar neef Djemal moet het vonnis voltrekken. Djemal is een jonge soldaat, die zich vele vragen stelt bij de oorlog tegen de Koerdische PKK. In de laatste dagen van zijn dienst aan het front voelt hij dat zijn hardheid en plichtsbewustzijn plaatsmaken voor mededogen en verdriet over het doden. Terug thuis wordt hij als een held onthaald, maar hij is erg veranderd, in zichzelf gekeerd en onverschillig. In Istanbul woont Irfan Kurudal, universiteitsprofessor en bekend door zijn tv-optredens. Hij lijdt aan slapeloosheid, heeft beklemmende dromen en stelt vast dat zijn zorgen verbazingwekkend genoeg toenemen naarmate zijn materiële welstand stijgt. Om te ontsnappen aan een groeiend besef van de zinloosheid van zijn bestaan, verlaat hij zijn gezin en zijn huis om ongebonden een nieuwe toekomst tegemoet te treden, of beter te zeilen. Hij huurt een boot en vaart de Egeïsche Zee op. Intussen rijden Meryem en Djemal met de trein naar Istanbul. Meryem ontdekt een onbekende wereld, wanneer een bezorgde vrouw uit Ankara zich over haar ontfermt als ze ziek wordt, en wanneer ze door een Amerikaanse journalist geïnterviewd wordt. Djemal daarentegen voelt zich steeds ongelukkiger en gefrustreerder door zijn missie. Deze roman is opgebouwd rond drie interessante personages, die haast tezelfdertijd een ingrijpende verandering in hun denken en manier van leven ondergaan. De auteur neemt je a.h.w. mee in hun gedachten, gevoelens, dromen en angsten. Dit resulteert in enkele sterke passages waarin bv. de professor mijmert over zijn huwelijk en over mythologie, of waarin Meryem vol opwinding Istanbul ontdekt. Gaandeweg ontdek je ook wat 'bevrijding' voor elk van deze personages betekent. Sterker dan het narratieve is het filosofische karakter van het boek en de psychologisering van de karakters. Het verhaal wordt soms ongeloofwaardig en de opbouw van de roman biedt weinig verrassingen. Zoals vele moderne Turkse schrijvers geeft ook Livaneli enkele keren aandacht aan de politieke, maatschappelijke en religieuze ontwikkelingen in zijn land en de daarmee gepaard gaande conflicten. Soms hoort daar een stukje Turkse geschiedenis bij of uitleg over de geboden en verboden in de Koran of de situatie van gesluierde studentes in Istanbul. Maar deze verhaalwijze heeft ook een ommezijde. Het verhaal verliest te veel tempo, te lange passages vertellen veel over onrechtvaardigheid, solidariteit, barmhartigheid of schuldbewustzijn, maar te weinig over de lotgevallen van de personages. Toch blijft dit een goede en bijwijlen interessante roman, waarin de auteur vragen wil stellen bij moderne ontwikkelingen in zijn land.

Zülfü Livaneli, Bevrijding, Prometheus Amsterdam, 2007, 325 p., € 24,95. ISBN 9789044609813. Vert. van: Mutluluk door Schalekamp, Jean

Oorspronkelijk verschenen in De Leeswolf 2007

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri