Heidi Koren maakt
met deze bundel haar debuut als dichter. Eerder verscheen van haar hand al een
kinderboek, en momenteel werkt ze ook aan een roman. Dat ‘verhalende’ is ook
merkbaar in de gedichten uit Gedachten
over een mogelijk einde. Zoals de titel al laat zien, is de dichteres sterk
gefascineerd door mentale processen. In haar verzen beperkt ze zich daarom niet
tot het louter registreren van observaties, maar laat ze onafgebroken zien hoe
mensen voortdurend interpreteren, verbeelden en vervormen. In die zin zijn deze
gedichten vaak gedachte-experimenten.
Opvallend is de onzekerheid van
de ik-persoon; voortdurend vraagt ze zich iets af, twijfelt ze, zoekt ze
bevestiging (ook bij de lezer) voor wat ze ervaart en vertelt. Tegelijk
confronteert de ik haar lezers voortdurend met enthousiast vertelde verhalen.
Sommige van die verhalen gaan terug op jeugdherinneringen. Op een associatieve
manier worden die verbeeld, via sprekende details. Het zijn overwegend
idyllische anekdotes, maar verteld op zo een manier dat ze toch blijk geven van
enige ongerustheid: de sfeer is dreigend of mysterieus, de herinneringen zelf
zijn fragmentair, of ze worden vooral gebruikt in contrast tot het heden. Het
ideaal van een onschuldige kindertijd wordt daardoor ook wel geproblematiseerd.
Andere verhalen schetsen personages in hun omgeving: hier wordt duidelijk hoe
de dichteres haar kennis als proza-auteur weet aan te wenden in combinatie met
een grote suggestiviteit.
De meeste gedichten handelen explicieter over de ik in het
heden. Ze vormen een staalkaart van de eigen identiteit, die gekenmerkt wordt
door onzekerheid en voortdurende verschuivingen. Opvallend vaak vormen anderen
daarbij een bedreiging; ze raken bijvoorbeeld aan de lichamelijke intimiteit of
dringen zich op aan de ik-figuur. De ik zelf is trouwens ook intern ‘verdeeld’,
heen en weer geslingerd tussen droom en werkelijkheid of tussen verleden en
heden. Die zoektocht naar ongereptheid wordt onder meer verbeeld via het motief
van de naaktheid en het lichaam. Tegelijk echter valt op hoe de jonge dichteres
als het ware geobsedeerd is door de gedachte van eindigheid en tijdelijkheid.
Voortdurend worden verleden, heden en toekomst tegen elkaar afgewogen, en in
een ruimer perspectief zijn doodsgedachten niet veraf.
Gedachten over een mogelijk einde is een conglomeraat van diverse
types teksten en mentale processen. De bundel mist daardoor wel wat samenhang,
en lang niet alle teksten halen het niveau van de allerbeste gedichten. Dat
hier een boeiende debutante aan het woord komt, lijdt echter geen twijfel. Ik
ben benieuwd op welke manier Koren zich de volgende jaren zal ontwikkelen -- en
in welk genre ze haar eigenheid het best kan realiseren.
Antwerpen : Voetnoot 2015, ISBN 9789491738227
deze pagina printen of opslaan