Nederlands proza

Willem Frederik Hermans, Nop Maas (sam.): Je vriendschap is werkelijk onbetaalbaar

door Erik de Smedt

Eind 2003 verscheen Hierbij de hele God in proef, de uitgave van de brieven van Geert van Oorschot (1909-1987) aan Willem Frederik Hermans (1921-1995). De erven Hermans gaven toen geen toestemming om de brieven van de auteur aan zijn uitgever te publiceren. Daar is intussen verandering in gekomen. Nop Maas heeft Hermans' brieven aan Van Oorschot nu zo voorbeeldig geëditeerd en gecommentarieerd dat je de brieven van de uitgever nauwelijks mist. Het boek is mooi uitgegeven, voorzien van een accuraat register en talrijke illustraties, o.m. niet gebruikte omslagontwerpen en ansichtkaarten van de auteur. De correspondentie is grotendeels zakelijk van aard en gaat over contracten (die Van Oorschot nogal naar zijn hand probeerde te zetten), extra correcties, flapteksten (waar Hermans vierkant tegen was), vertaalrechten, voorschotten en presentexemplaren. Kortom: alles waarover uitgever en auteur het gloeiend oneens kunnen worden. De eerste brief uit 1945 bevat al een klacht: Hermans is het er niet mee eens dat Van Oorschot als redacteur van het weekblad 'De Baanbreker' passages uit een tekst van hem heeft geschrapt. Enkele jaren later geeft Van Oorschot De tranen der acacia's uit, maar aarzelt daarna met een herdruk. Later zal de uitgever al zijn moed moeten samenrapen om de door processen belaagde auteur ter zijde te staan. De brieven bevatten indirect ook veel informatie over de receptie van Hermans en over zijn houding tegenover critici en tijdschriften. Interessant zijn ook de lijstjes van (vooral Franse) boeken die hij door Van Oorschot liet bestellen. Toelichtingen over het werk zelf zijn veeleer zeldzaam. De God Denkbaar Denkbaar de God noemt Hermans geestdriftig de eerste surrealistische roman in Nederland. Iets vaker gaat het over het moeizame schrijfproces en Hermans' weifelende houding tegenover het schrijverschap in een land als Nederland: "het leidt allemaal tot niets". De stijl van de briefschrijver Hermans is dikwijls even scherp en venijnig als in Mandarijnen op zwavelzuur. Als Van Oorschot in 1960 De tranen der acacia's wil herdrukken in een versie die niet door Hermans is goedgekeurd, komt het tot een breuk tussen auteur en uitgever. Begin 1961 eindigt de persoonlijke correspondentie. Deze briefuitgave heeft vooral biografisch en literair-historisch belang.

Willem Frederik Hermans, Nop Maas (sam.), Je vriendschap is werkelijk onbetaalbaar, De Bezige Bij Amsterdam, 2004, 324 p., ill. € 24,5. ISBN 9023414985

Oorspronkelijk verschenen in de Leeswolf 2004

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri