Nederlands proza

K. Michel: In een handpalm

door Erik de Smedt

Op het omslag van deze bundel verhalen, essays en gedichten van K. Michel staat een foto van Marijke van Warmerdam: een bij het bakken opgegooide pannenkoek die even rechtop ? als een maanschijf ? in de keuken zweeft. Het is in de (Noord-)Nederlandse literatuur sinds 1960 bijna een traditie geworden: onverwachte aspecten ontlokken aan het alledaagse en ogenschijnlijk banale. Dat K. Michel daar veertig jaar later nog mee bezig is, met een aplomb als had hij het warme water uitgevonden, is eigenlijk een beetje zielig ? K. Schippers en Bernlef dunnetjes overgedaan. Überhaupt maakt dit dichter- en schrijverschap een tweedehandse indruk: wat hij schrijft, is door iemand anders al beter gedaan. Interessante aanzetten zijn er anders genoeg. Michel beschrijft de video van de douchende man van Van Warmerdam, die wordt geprojecteerd op de perronwand van het station van Schiphol. Je wordt, zo schrijft hij, "uitgenodigd om er eens goed naar te kijken en te ervaren hoe wonderlijk een alledaagse handeling is. Onwillekeurig ga je daardoor diepzinnige vragen stellen over het hoe en waarom van wat je ziet". In plaats van daar op door te gaan, blokt hij meteen zichzelf af: "Maar alle pogingen om de film te doorgronden krijgen geen vat op de onnadrukkelijke aanwezigheid van de man onder de waterstraal. Alle duidingen glijden van het kunstwerk af, inderdaad als waterdruppels." Terug naar de platitude, dus. Dit is het euvel van vele stukjes: een interessante waarneming of een boeiende overpeinzing worden te snel in de kiem gesmoord. De gedichten tussen de prozastukjes zijn nauwelijks beter: maak de regelbreking ongedaan en deze zgn. 'poëzie' leest als interessanterig proza. Een paar taal- en maatschappijkritisch bedoelde stukjes (over het werkwoord 'moeten' in het debat over het Nederlandse cultuurklimaat, over de regering die om vertrouwen vraagt) zijn te slap om iets uit te halen. Het sonnet 'Ter correctie. Premier spreekt de pers toe', waarin Balkenendes neiging om lettergrepen in te slikken op de korrel wordt genomen, is tenminste nog leuk. Hetzelfde geldt voor de ontwerpen voor een T-shirt met twee wegwijzers: een naar 'toutes directions' en een naar 'autres directions'. De geestigheid blijkt een readymade, een verkeersbord op een kruising bij Han-sur-Lesse. De verhaaltjes over 'Tingeling' zijn een weinig geïnspireerde variatie op andere 'meneertjes'. Het enige wat deze bundel nog enigszins overeind houdt, zijn de essays: een verdienstelijke poging om Walter Benjamins 'aura'-begrip voor een breed publiek te verhelderen, karakteristieken van het werk van H.H. ter Balkt en de Poolse dichter Zbigniew Herbert. Het gros van de stukjes en gedichten verkruimelt echter in de handpalm.

K. Michel, In een handpalm, Augustus Amsterdam, 2008, 156 p., ill. € 19,9. ISBN 9789045701400

Oorspronkelijk verschenen in de Leeswolf 2008

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri