Dreigend
en onheilspellend, dat is de atmosfeer waarin veel van de kortverhalen van
Caroline Ligthart (1965) baden. Tegelijkertijd weet ze een lichte verteltoon
vast te houden. Na haar romandebuut Russisch
water (2011) is er nu Tweedehands bloemen,
een verzameling fictieve episodes over mensen aan de rand van de maatschappij.
In die zin doen ze nu en dan denken aan de figuren uit de boeken van Flip
Willemsen. Ligthart toont ook eenzelfde compassie als Willemsen voor haar
personages, en dan vooral door hun gedachten en handelingen zonder veroordeling
te beschrijven. Net als Willemsen plaatst Caroline Ligthart zij die zich
moeilijk weten te handhaven te midden van de anderen, centraal in haar werk.
Het decor in Tweedehands
bloemen is nu weer de nacht, dan
weer een leeg huis. Elders spiedt de hoofdfiguur door het venster naar de
buren, daar waar het echte leven lijkt plaats te vinden. Vaak ook spelen ze
zich louter in de geest van de hoofdpersonages af. Nu en dan levert dat
herkenbare situaties op. Zo is slaat in ‘Vuur’ de fantasie op hol van een vrouw
die aan de kassa staat te wachten achter een man die erg veel flessen spiritus
koopt – het is niet vreemd dat haar gedachten met haar aan de haal gaan over
wat die man met zoveel brandbaar spul aan moet.
Een schijnbaar alledaagse
anekdote worden door Ligthart trefzeker en compact beschreven, soms op slechts een
enkele pagina. Een mogelijk dreigende situatie wordt schijnbaar afgewend, maar
aan het einde wordt de lezer toch nog in spanning gehouden over de afloop. Dat
is bijvoorbeeld zo in ‘Over de streep’ over een jonge moeder geplaagd door
postnatale depressie die voor het eerst een dag alleen gelaten wordt met de
baby.
De verhalen houden de aandacht van de lezer van meet af aan
vast, de dialogen, de spanning en de wervelende fantasie van de verteller maken
dat je gaat verlangen naar het leven in de grootstad, met haar grote
verscheidenheid aan inwoners, die tegelijkertijd hun anonimiteit waarborgt.
Caroline Ligthart schetst in enkele zinnen een situatie, of tekent een karakter
uit. Toch komen haar verhalen beter tot hun recht als je Tweedehands bloemen niet in een keer uitleest. Dat kan, de
verhaallijnen staan immers volledig los van elkaar. Bovendien hebben haar
geesteskinderen het recht langer in je hoofd te huizen dan de tijd die je nodig
hebt om hun verhaal te lezen. Tweedehands
bloemen leent zich ongetwijfeld uitstekend tot herlezing, in fragmenten.
Enkele van de ruim dertig verhalen verschenen eerder in
literaire tijdschriften als De Revisor
en Hollands Maandblad.
Amsterdam :
Ambo/Anthos 2015, 149 p. ISBN 9789026332609
deze pagina printen of opslaan