Vertaald proza

Martha Cooley: De archivaris

door Kris van Zeghbroeck

Met haar ambitieuze debuut pikt Martha Cooley in op leven en werk van T.S. Elliot. Het is haar naar eigen zeggen niet rechtstreeks om T.S. Eliot te doen -- het had net zo goed om een verzonnen dichter kunnen gaan --, maar het feit dat Eliots beroemde gedicht 'Het barre land' zo goed de inhoud van het boek verwoordde: "de vraag in hoeverre iemand zijn identiteit kan veranderen door zich tot een ander geloof te bekeren". Dat neemt niet weg dat ook fragmenten uit de 'Vier kwartetten' sterk aanwezig zijn, om over Eliots andere gedichten en de structureel verwerkte biografische links nog te zwijgen.

Het verhaal zelf draait rond drie personages die elk voor zich tegen een traumatisch verleden opboksen: Matthias Lane is als archivaris o.m. verantwoordelijk voor de verzameling brieven die Eliot schreef aan zijn vriendin Emily Hale. Als de jonge dichter Roberta Spire de brieven wil inkijken (die pas in 2020 vrijgegeven worden) -- om op basis van de vermeende inhoud in het reine te komen met de vraag waarom haar ouders na de oorlog het jodendom voor het christendom inruilden -- roept dit bij Lane demonen uit het eigen verleden op. Zijn (ex-)vrouw en dichter Judith pleegde nl. 20 jaar eerder zelfmoord, nadat ze, geobsedeerd door de holocaust, krankzinnig werd.

Hoewel dit rijk gelaagde, maar stilistisch soms onrijpe debuut volledig op zich kan staan, nodigt het uit om Eliots oeuvre en biografie ter hand te nemen.

Martha Cooley, De archivaris, Ooievaar Amsterdam, 2000, 319 p., € 290. ISBN 9057134330. Vert. van: The archivist door Ysebaert, Nele / Noë, Waldemar

Oorspronkelijk verschenen in de Leeswolf 2000

deze pagina printen of opslaan