Vertaald proza

P.G. Wodehouse: De Jeeves-omnibus

door Kris van Zeghbroeck

P.G. (Pelham Grenville) Wodehouse (1881-1975) wordt algemeen gezien als de grootste schrijver van komisch proza van de 20e eeuw. Zijn nalatenschap omvat honderden kortverhalen, meer dan 90 boeken en een 20-tal filmscripts. Bovendien werkte hij mee aan zo'n 30 toneelstukken en Broadway musicals (o.m. met Jerome Kern, Cole Porter and George Gershwin). Wodehouse had alles om het in Hollywood te maken, maar zijn eerlijkheid (in een interview voelde Wodehouse zich schuldig omdat hij vet betaald werd om niets te doen.) en zijn voorliefde voor het schrijven van komische romans hielden hem op het rechte pad. Voor velen is Wodehouse de eeuwige naïeve Engelse schooljongen die, naar eigen zeggen, achter zijn schrijfmachine wat zit te vloeken. Dat imago krijgt een flinke deuk wanneer hij als bijna zestiger in Noord-Frankrijk opgepakt wordt door de oprukkende nazi's. Wodehouse woonde toen met vrouw, pekinees en papegaai in het kustplaatsje Le Touquet. Uiteindelijk wordt hij geïnterneerd in een Pools kamp. In ruil voor een aantal op zich vrij onschuldige uitzendingen voor de Berlijnse radio over zijn ervaringen, krijgt Wodehouse meer bewegingsvrijheid. De Britten reageren echter ontzettend geschokt, wat maakt dat dit Britse symbool bij uitstek na de oorlog naar de Verenigde Staten verkast en uiteindelijk Amerikaans staatsburger wordt.

Het belang van deze episode in het leven van Wodehouse ("Ah yes, Woadhouse, wasn't he some sort of fascist or something?"), wordt nog eens in de verf gezet door de eind vorig jaar verschenen biografie van Robert McCrum. In de inleiding van Wodehouse, a life draait de biograaf het mes stevig in de wonde om daarna Wodehouses levensloop chronologisch te doorploegen in vijf episoden, van zijn wortels in het Edwardiaanse Londen tot zijn overlijden in de Verenigde Staten. Een wassen beeld in het museum van Madame Tussaud en de titel van ridder brachten Wodehouse en Groot-Brittannië op de valreep dichter bij elkaar. Voor de onvoorwaardelijke fans is McCrums biografie een absolute must. Zonder een literaire biografie te ambiëren, wordt ruim aandacht besteed aan de literaire ontluiking en ontwikkeling van Wodehouse, gekaderd binnen de tijdsgeest. Toch staat vooral de man achter onvergetelijke karakters als Bertie Wooster en zijn butler Jeeves centraal.

Intussen is het al een hele tijd geleden dat er nog vertalingen van Wodehouse in de boekhandel circuleerden. Recent verscheen De Jeeves-omnibus met herdrukken van de romans De onnavolgbare Jeeves, Bravo Jeeves en Met Jeeves door dik en dun. Hoofdpersonage en verteller Bertie Wooster is een upper-class vrijgezel die zich voortdurend in de problemen werkt. Gelukkig is er de butler Jeeves, die discreet en intelligent Bertie op het rechte pad weet te houden. In het inleidende stukje 'Butlers vaarwel' belicht de auteur het fenomeen 'butler' vanuit een speelse invalshoek. Wodehouses gevoel voor gesproken taal en zijn brede lectuur -- die gaat van de klassieken tot en met pulp ('bilge literature') -- staan garant voor een unieke stem in de komische literatuur. De avonturen van Wooster en Jeeves werden in de jaren '90 verfilmd met Hugh Laurie en Stephen Fry in de hoofdrollen.

P.G. Wodehouse, De Jeeves-omnibus, Bruna Utrecht, 2005, 476 p., € 15. ISBN 902299113X

Oorspronkelijk verschenen in de Leeswolf 2005

deze pagina printen of opslaan