Vertaald proza

Tash Aw: De zijdehandelaar

door Kris van Zeghbroeck

Begin januari werden de Whitbread Awards 2005 uitgereikt. De winnaars van de vijf categorieën (roman, debuutroman, biografie, poëzie en kinderboek) gingen met elkaar in competitie voor de Whitbread Book of the Year Award, die op 24 januari werd bekendgemaakt. In een persbericht suggereert het bedrijf Whitbread intussen dat het zou stoppen met de sponsering van de prijs. Whitbread, dat in 2000 haar brouwerijbelangen afstootte, heeft zich volledig op de vrije tijdsmarkt gegooid en blijkbaar passen literaire bekroningen niet meer binnen dat plaatje. Mogelijk zou de bekroning in de toekomst gefinancierd worden door een van haar dochterondernemingen. Dat leidde bij John Sutherland in 'The Guardian' tot speculaties over de Beefeater, de Pizza Hut (UK), de TGI Friday's of de Yum! Literary Awards.

De laureaten voor 2005 zijn Ali Smith met The accidental (beste roman), Tash Aw met The harmony silk factory (beste debuut), Hilary Spurling met Matisse the master (beste biografie), Christopher Logue met Cold calls (beste poëzie) en Kate Thompson met The new policeman (beste kinderboek). Elk van de laureaten ontvangt 7000 euro. De Whitbread Book of the Year Award 2005 werd uiteindelijk toegekend aan Hilary Spurling, waarvoor ze nog eens 30.000 euro bovenop ontvangt.

In de categorie beste roman nam Ali Smith (The accidental ? vert. De toevallige (zie hiernaast) de maat van uitgesproken favorieten als Nick Hornby (Long way down ? vert. De lange weg naar beneden en Salman Rushdie (Shalimar the clown ? vert. Shalimar de clown). De minder bekende Christopher Wilson (The ballad of Lee Cotton) vervolledigt de shortlist. Bij de debutanten was Tash Aw (The harmony silk factory ? vert. De zijdehandelaar) Diana Evans (26a), de laureaat van de Orange Award for New Writers, te snel af. Andere genomineerden waren Peter Hobbs (The short day dying) en Rachel Zadok (Gem Squash Tokoloshe).

Toevallig verschenen bijna alle laureaten van 'beste roman' en 'beste debuut' van de laatste drie jaar intussen in het Nederlands. Enkel het steengoede Small island van Andrea Levy, dat vorig jaar de bekroning voor beste roman én boek van het jaar binnenhaalde, blijft onvertaald.

De grote verliezer van dit jaar is ongetwijfeld Salman Rushdie. Shalimar the clown wordt gezien als Rushdies meest geëngageerde werk sinds Midnight's children. Centraal staat het bloedige conflict tussen India en Pakistan rond Kashmir. Binnen dat kader worden vier levensverhalen met elkaar vervlochten tot een overweldigende Indische caleidoscoop waarin talloze personages, gebeurtenissen, verhaallagen en invalshoeken tieren. Rushdie verplicht de lezer om in een ademloos tempo het halsbrekende parcours te volgen.

Beter verging het zijn Anglo-Aziatische collega Tash Aw die zijn debuutroman, De zijdehandelaar, meteen bekroond zag. Aw is geboren in Taiwan en groeide eerst op in Maleisië, waarna hij als tiener met zijn Chinees-Maleisische ouders naar Engeland migreerde. De zijdehandelaar speelt zich af in het Maleisië van de jaren '40. Hoofdpersonage Johnny Lim is niet alleen een idealist, nationalist en communist, die opklimt van boerenknecht tot zijdehandelaar. Hij zou ook een dief, opiumtrafikant en moordenaar zijn. Na elkaar gooien zijn zoon, zijn overleden vrouw en een bevriende Engelsman hun licht op de materie. Uiteindelijk blijkt dat niemand precies is wat anderen denken.

Tash Aw, De zijdehandelaar, Mouria Amsterdam, 2005, 381 p., € 19,95. ISBN 9045851113. Vert. van: The harmony silk factory door Heuvelmans, Ton

Oorspronkelijk verschenen in de Leeswolf 2005

deze pagina printen of opslaan