14+ - Vorig jaar gooide de jonge schrijver-muzikant Tommy Wallach in
de VS hoge ogen met zijn debuut We all
looked up. De reden waarom iedereen opkijkt, is dat er aan de hemel een
onbekende, blauwe asteroïde verschenen is, die op ramkoers ligt met de aarde.
Of misschien ook niet. De baan van het hemellichaam blijkt zo onvoorspelbaar
dat niemand het met zekerheid kan zeggen.
Het idee van een
allesvernietigende asteroïde is natuurlijk niet nieuw. We zagen het al
uitgewerkt in tal van films, van Armageddon
tot Melancholia - die laatste noemt
Wallach overigens als een inspiratiebron. Wél origineel is de invalshoek die
Wallach kiest: door de ogen van vier jongeren uit het laatste jaar van een high
school gaat hij na hoe je in godsnaam nog zin kan geven aan je leven als het
over enkele weken onherroepelijk voorbij zal zijn. Of misschien ook niet.
In de
heksenketel die losbarst nadat het nieuws over de asteroïde bekend raakt, maken
we kennis met Peter, de sportheld van school, Eliza, het artistieke,
eigenzinnige meisje, Andy, de blowende losbol en Anita, het hoogbegaafde
strebertje. Op het eerste gezicht typetjes uit een doorsnee Amerikaans
highschooldrama, maar de personages krijgen extra diepte doordat ze met
problemen worstelen die voor de buitenwereld niet meteen zichtbaar zijn. Zo
vraagt Peter zich af of hij zijn leven niet vergooit aan een dom spelletje, is
Eliza’s vader doodziek en haar moeder met de noorderzon vertrokken, heeft Andy
heel erg foute vrienden en ligt Anita onder de knoet van haar extreem dominante
vader.
Hun
innerlijke conflict maakt de personages interessanter, al ligt het er soms
nogal dik op, zodat het voor geoefende lezers al vrij snel duidelijk is in
welke richting ze zullen evolueren. Als Anita op de eerste bladzijden van het
verhaal telkens verzucht dat ze zo graag zangeres zou worden maar dat haar
vader dat nooit ofte nimmer zal toelaten, kun je er donder op zeggen dat ze
binnen de kortste keren op een podium staat te swingen zodra het ernst blijkt
met die asteroïde. Ook Eliza, Andy en Peter leggen een al met al weinig
verrassend, zij het kundig verteld parcours af. Leuk is bijvoorbeeld dat de
verschillende vertelstandpunten elkaar niet altijd chronologisch opvolgen,
zodat je pas op een later moment in het verhaal alle informatie krijgt over een
gebeurtenis waarop een ander personage eerder al zinspeelde.
Dat houdt je bij de les, net als
de filosofische verwijzingen die Wallach haast terloops in het verhaal
binnensmokkelt: een pyrrhusoverwinning, Edmund Burke, de levenshouding van de
epicuristen, karass (ontleend aan
Kurt Vonnegut)... Die zorgen ervoor dat het verhaal diepgang krijgt en overeind
blijft te midden van de steeds extremere en gewelddadigere taferelen die moeten
illustreren hoe dun het laagje beschaving is waar we ons met zijn allen onder
verschuilen, wat inmiddels een beetje aanvoelt als een verplichte oefening
binnen het genre van de dystopische jeugdliteratuur.
Al is dit debuut dus misschien
niet verbluffend origineel, toch bevat het een hoop waardevolle elementen die
benieuwd maken naar meer. Voor de echte fans is er overigens nog een extraatje:
voor een zacht prijsje kunnen ze de soundtrack bij het boek dowloaden op Tommy
Wallachs website.
Amsterdam : Querido 2016, 381 p. : ill. Vert. van We all looked up Aimée
Warmerdam. ISBN 9789045118642
deze pagina printen of opslaan