Nederlands proza

BOEKEN NR. 3, MAART 2017

Jacques Klöters: Voorwaarts leven, achterwaarts begrijpen. Mijn journaal

door Jo Vanderwegen

Met een citaat, ontleend aan de Deense filosoof Søren Kierkegaard, vat Jacques Klöters het motto van zijn boek samen. Het is bij uitstek een gepaste titel voor ruim driehonderd pagina's aan herinneringen en bespiegelingen over de eerste zeventig jaar van zijn leven: pas later kan je begrijpen waarom dingen in het verleden gingen zoals ze gingen. Jacques Klöters begon zijn carrière in 1967 als een van de oprichters van de Nederlandse satirische succesvolle cabaretgroep Don Quishocking met onder meer Fred Florusse en George Groot. Vele jaren later werd cabaretkenner Klöters ook radio-en televisiemaker. Tot op heden kent zijn radioprogramma De Sandwich op zondagochtend een vaste en enthousiaste schare luisteraars.  
Klöters maakte voor zijn boek een selectie uit zo'n duizend stukjes die hij de afgelopen drie jaar schreef op Facebook. Onderwerpen zijn bijvoorbeeld herinneringen aan de optredens begin jaren zeventig in het cabaretcircuit en zijn werk voor het Theaterinstituut (Nederland), en de daarbij horende contacten met (vergeten) artiesten en hun nabestaanden. Ook persoonlijke reflecties over zijn eigen jeugd en huwelijken komen aan bod. Maar vooral als tekstschrijver voor onder meer Adèle Bloemendaal en als biograaf van Toon Hermans oogstte Jacques Klöters veel bijval. Over zijn ervaringen en contacten schrijft hij beeldend, humoristisch en relativerend. Hij haalt anekdotes en gesprekken aan met artiesten die vrienden werden of met oude schoolvrienden op een reünie. Steeds echter blijven de verhalen onschuldig en wars van roddels. Vele spelen zich ook af in zijn thuisstad Amsterdam; sommige op reis in zijn geliefde Frankrijk.
  
Soms beslaan de herinneringen een paar pagina's, soms slechts één enkele, maar steeds lezen ze alsof je Klöters zelf aan het woord hoort – zwierig en vlot, to the point en zichzelf relativerend. Het zijn causerieën, hier en daar vermengd met een (korte) uiteenzetting over de theatergeschiedenis. De onderwerpen zijn noch chronologisch geordend, noch naar thema. Daardoor is het perfect mogelijk om het boek per hoofdstukje kriskras door elkaar te lezen.
 
Hoewel de wereld van Jacques Klöters – de wereld van cabaret en theater – misschien niet het ruimste publiek aantrekt, zal zijn naoorlogse jeugd en het beleven van de hippietijd uit de jaren zeventig wel degelijk herkend worden door generatiegenoten. Zeer waarschijnlijk slaagt Klöters er door zijn kenmerkende vlotte stijl ook in een jonger publiek aan te trekken, en dat is maar goed ook want namen als Lou Bandy, Jean-Louis Pisuisse en diens voorloper Abraham de Winter, die eind negentiende eeuw met zijn kritische, humoristische teksten zalen liet vollopen, zijn het alleen al uit historisch oogpunt waard om in herinnering gehouden te worden.

Jammer is wel dat Klöters, op een enkele verwijzing naar bijvoorbeeld de gedichten van Hans Lodeizen na, relatief weinig aandacht besteedde aan zijn liefde voor poëzie. Die liefde blijkt wekelijks op de radio, maar zeker ook uit de leuke en veelgeprezen bloemlezingen van zijn hand, zoals Ik zou je het liefste in een doosje willen doen (1989) en Zo de ouden zongen (2006) – aan het hoe en waarom van zijn voorkeuren had hij ongetwijfeld nog een paar boeiende hoofdstukken kunnen besteden. Een uitgebreid personenregister laten de lezer toe passages over de aangehaalde figuren terug op te zoeken. Zeer aangename literatuur, aanbevolen. Het doel van de auteur, namelijk diens behoefte 'iets moois te laten zien', is zeker geslaagd.
 
Amsterdam :Nijgh & van Ditmar 2016, 344 p. ISBN 9789038802183. Distributie: LMBooks 

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri