Vertaald proza

BOEKEN NR. 6, JUNI 2017

Beppe Fenoglio: Dag van vuur

door Inge Lanslots

Aan het leven na de Tweede Wereldoorlog kon Beppe Fenoglio (1922-1963) maar moeilijk wennen. Zijn tijd bij het Verzet zou nog lang nazinderen, ook in zijn literaire oeuvre, waarmee de aan longkanker overleden auteur voornamelijk postuum bekendheid zou verwerven. De onafgewerkte roman Il partigiano Johnny (1968, ‘Partisaan Johnny’), die nog niet in het Nederlands beschikbaar is, is daarvan allicht het meest evidente voorbeeld.

Fenoglio’s familie mocht het dan niet meteen begrepen hebben op dat auteurschap (Beppe had beter zijn universitaire studies afgerond om zich dan een echt beroep te kiezen), ze maakt wel deel uit van zijn teksten, zo ook in de net verschenen verhalenbundel Dag van vuur (2017), die in het Italiaans verschillende edities kende. Zoals de ondertitel ‘Verhalen uit de familiekring’ al aangeeft, voert de bundel verschillende familieleden ten tonele (onder meer een verre neef en een halfoom), die zich via korte voetnoten over de verhalen heen met elkaar verbinden.

In het eerste en gelijknamige verhaal neemt een jonge Fenoglio zelf het woord. Tijdens een vakantie logeert hij bij zijn halfoom en wat rechtlijnige tante. Zijn halfoom wil graag de klopjacht op de voortvluchtige Pietro Gallesio van nabij volgen, maar zijn wederhelft steekt daar behendig een stokje voor. Het relaas over, of beter, de reconstructie van het wedervaren van Gallesio, die na een uit de hand gelopen ruzie met zijn broer een aantal dorpsbewoners omlegt, is er dan ook een van horen zeggen.

Zo verhaalt de jonge verteller hoe Gallesio de carabinieri lange tijd op een afstand weet te houden tot hij geen uitweg meer ziet. De voortvluchtige lijkt dan over zijn eigen lot te kunnen beslissen, dit in tegenstelling tot de feiten waarop het verhaal gebaseerd is, maar meer nog tot de andere personages die vergroeid te lijken met hun habitat, de Langhe. Deze Piëmontese heuvels vormen wellicht het belangrijkste personage in Fenoglio’s oeuvre, een wat ruw landschap waarin kwaad en onwetendheid zich makkelijk lijken te nestelen.

Ondanks de specifieke setting weet Fenoglio een universele dimensie aan zijn teksten te geven. De auteur overstijgt immers steevast het (auto)biografische en legt behoorlijk wat vaart in zijn verhalen, dat de drie vertalers die aan deze bundel meewerkten mooi behielden. Getuige de incipit van het eerste verhaal, vertaald door Frans Denissen, waarin een alwetende verteller even de situatie schetst:

‘Eind juni gaf Pietro Gallesio het woord aan zijn dubbelloops. Hij vermoordde zijn broer in de keuken, maakte op het erf zijn neef koud die op de knal kwam aangehold, zijn schoonzus stond op zijn lijst maar ze verscheen achter een traliehek met haar jongste kind op de arm en dus vuurde hij niet op haar maar stormde naar de pastorie van Gorzegno. De pastoor kwam net terug van een bezoek aan een stervende ergens aan de overkant van de Bormida, en Gallesio schoot hem op straat dood met een kogel in zijn slaap. Het werd de belangrijkste gebeurtenis vóór de Abessijnse oorlog.’

Na deze inleidende paragraaf neemt een jonge verteller, Fenoglio, het woord, net zoals in het laatste verhaal ‘De novelle van de leerling-ontvanger’, vertaald door Emilia Menkveld, maar dit keer is het de beurt aan Valerio, een verre neef. Dat perspectief maakt de cirkel rond, terwijl andere vertellers de protagonisten van de resterende verhalen met een scherpe maar vaak subtiele ironie weergeven.

In ‘Het kindbruidje’, vertaald door Karin van Ingen Schenau en ‘opgetekend uit de mond van Francesco Callèri, echtgenoot van Carmelina Fenoglio’, zal de jonge Catinina zich mateloos ergeren aan een echtgenoot die haar met ‘u’ aanspreekt en zal ze een partijtje knikkeren boven de zorg voor haar eigen kind verkiezen...

Beppe Fenoglio, Dag van vuur : Verhalen uit de familiekring, Serena Libri Amsterdam, 2017, 228 p. ISBN 9789076270944. Vert. van Un giorno di fuoco door Frans Denissen, Karin van Ingen Schenau en Emilia Menkveld. Distr.: EPO


deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri