Poëzie

BOEKEN NR. 7, JULI 2017

Chus Pato: Finis Terra

door Freek Adriaens

Het laatste wat je kunt zeggen van het werk van de Galicische dichteres Chus Pato is dat het toegankelijke poëzie is. De lezer zoekt zijn weg tussen beelden die elkaar afwisselen nog voor ze goed en wel verwoord zijn, en wordt uitgedaagd om bruggen te slaan tussen springerige zinnen die zowat alles wat fundamenteel is aan taal in vraag lijken te stellen.

Pato, in deze uitgave van uitgeverij Perdu in Amsterdam voor het eerst in het Nederlands vertaald, daagt ons uit om bijvoorbeeld na te denken over het bestaan van 'een binnenkant/buitenkant van een gedicht', of informeert ons over het tot stand komen van een pennenvrucht: 'Het voortbrengen van een bundel is een zwangerschap van onvoorspelbare duur; zijn daaropvolgende publicatie een uitnodiging aan het licht, de tijd waarin het gedicht op eigen benen moet leren staan'.

Pato noemt een gedicht 'het hardste van een taal' en neemt dat uitgangspunt bijna letterlijk: haar wereld van woorden is niet uitnodigend, maar toch net dat tikkeltje gestructureerd genoeg om ons aan te sporen om associaties te zoeken tussen haar vondsten. De structuur biedt ze aan in de vorm van terugkerende motieven met wortels in de mythologie en de klassieke oudheid.

De wereld van Pato bestaat uit ruïnes en achtergelaten lege landschappen. Er is ook ruimte voor maatschappijkritiek, zoals over de 'vernietiging van Galicië', die 'gepaard [gaat] met het uiteenvallen van het sociale weefsel en met morele maatstaven'.

Finis Terra is eigenlijk een bloemlezing, en bestaat uit een vijf hoofdstukjes, waarvan sommige fragmentarische weergaven zijn van de oorspronkelijke Galicische gedichten. Het geheel, dat behalve uit verzen ook bestaat uit korte prozastukjes en zelfs interviews, wordt afgerond met een nawoord waarin de Nederlandse dichter des Vaderlands Anne Vegter haar liefde verklaart aan Pato.

'Er werd gesleuteld aan de oorsprong van gedachten', schrijft ze, en 'het gedicht vertrouwt erop dat ik bereid ben het te verstaan'. Daarmee lijkt Vegter misschien vooral de moed van Pato te willen prijzen, die haar gedachten durft te verdichten zonder de lezer te tonen waar de toegang tot de doolhof van haar versregels zich bevindt.

Dit zijn teksten als hoofdbrekers dus, voor lezers die even alleen willen zijn met taal en niets dan taal. Vegter noemt haar kennismaking met Pato een 'leestrip', en daar heeft een onderdompeling in dit bundeltje wel wat van. Het is iets dat je weg wil leggen omdat je denkt dat je het niet begrijpt, tot je denkt dat je het wel begrijpt en verder leest, en weer op een dwaalspoor wordt gebracht.

Veel wijzer zal deze recensie de geïnteresseerde lezer misschien niet gemaakt hebben, maar laat dat net een aansporing zijn om het werk van Chus Pato zeker een kans te geven.

Chus Pato: Finis Terra, Perdu Amsterdam, 2017, 94 p. ISBN 9789051881097. Vertaling uit het Galicisch door Mariolein Sabarte Belacortu met een nawoord van Anne Vegter. Distributie: EPO


deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri