Vertaald proza

NR. 2, FEBRUARI 2015

Deborah Levy: Warme melk

door Kris van Zeghbroeck

Deborah Levy (1959) werd geboren in Zuid-Afrika en migreerde in 1968 naar Engeland met haar ouders. Haar vader, een historicus, was lid van het ANC. Deborah groeide op als tiener met gescheiden ouders vanaf 1974. Ze studeerde aan het Dartington College of Arts (BA), waarna ze zich op een carrière in het theater stortte. Zo schreef ze een aantal theaterstukken voor de Royal Shakespeare Company en was ze schrijver en regisseur van de Manact Theatre Company (Cardiff).

Haar output is zeer productief: toen ze in 1989 als romanschrijver debuteerde met The Mutants, had ze al een zestal toneelstukken op haar palmares. Intussen heeft ze een kleine twintig toneel- en radiostukken op haar naam, zeven romans, enkele verhalenbundels, poëzie en non-fictie. Levy een veelzijdig schrijver noemen is dan ook een understatement.

Opvallend is dat tot juni 2017 slechts één werk van haar bij ons vertaald werd: de roman Swimming Home (2011, vert. Terug naar huis). Het werd genomineerd voor de Booker Prize Shortlist 2012 en verscheen met een nawoord van auteur Tom McCarthy. Intussen is ook haar laatste roman Hot Milk (2016, vert. Warme melk) vertaald, tevens genomineerd voor de Booker Prize (Shortlist 2016).

Deborah Levy’s maakt in haar oeuvre vaak gebruik van maatschappelijke kritiek: ze neem vaak ‘her themes from existing literature and world history, seeking a feminist response to what she sees as the spiritual wastelands of our century’. (Feminist Companion to Literature in English). Vraag is of haar feministische aanpak, geformuleerd in een poëtisch proza verdere vertalingen in de weg staan?

Het poëtische proza dat Levy hanteert, wordt vaak omschreven als ‘disjointed and surreal or dreamlike’: ‘Deborah Levy's talent is quirky and exact. She likes to weigh the fantastic with the matter of fact. Each sentence of hers is a surprise, dislocated from the previous one. Sudden laughter is provoked by the unexpected, two sentences so awry that they become absurd’. (London Times)

Wie zich wil verdiepen in ‘Dit […] intelligent, opwindend literair beest’ (The Telegraph) kan naast de nieuwste roman, Warme melk (De Geus), nog altijd het in 2013 vertaalde Terug naar huis (Signatuur) op de kop tikken. Het origineel, Swimming Home, vond eerst geen uitgever omdat het ‘te literair’ was, maar een nominatie voor de Booker Prize leek dat euvel te verhelpen. Zo kon Andrea Levy van het non-profit And Other Stories Publishing overstappen naar Hamish Hamilton (Penguin).

Terug naar huis speelt zich af aan de Franse Rivièra, waar de befaamde Brits-joodse dichter Joe Jacobs op vakantie is met zijn vrouw Laura, een oorlogscorrespondent, en hun puberende dochter Nina. Hun vakantievilla met zwembad en tuin wordt verder bevolkt door een bevriend koppel, een hippieachtige klusjesman en een jonge vrouw, Kitty, die ze bij aankomst naakt in hun zwembad vinden. Kitty wordt de katalysator van het drama dat door een argwanende buurvrouw vanop haar balkon wordt gadegeslagen.

Voor Warme melk trekken we naar de Zuid-Spaanse kust, waar Sofia en haar moeder Rose neerstrijken. Niet voor vakantie maar om bij een poepdure kwakzalver de mysterieuze ziekte te genezen die moederlief aan haar rolstoel gekluisterd houdt. Sofia die door een ketting van controle en afhankelijk aan gaar hulbehoevende, dominante moeder gebonden is, hoopt van haar last bevrijdt te worden. De spreekwoordelijke zomer waarin alles (zou) veranderen.

Terug naar huis en Warme melk delen een resem thema’s en dwanggedachten. Beide spelen zich af op een zonovergoten mediterrane locatie, waar de verstoorde, dysfunctionele familierelaties in een psychologisch drama onder de loep genomen worden. De personages gaan met elkaar de strijd aan in een zoektocht naar identiteit en waarheid, naar obsessie en plicht.

Een giftige cocktail van macht en schuld, van dominantie en afhankelijkheid, van wrok en verlangen, gekruid met seksualiteit en ballingschap, wordt met een grote densiteit van betekenislagen in een bedrieglijk eenvoudige poëtische taal gegoten. Deborah Levy schrijft boeken waar je ondanks de beperkte omvang tijd voor moet nemen, maar die tevens intens blijven nazinderen.

Deborah Levy: Warme melk, De Geus Amsterdam, 2017, 240 p. ISBN 9789044538847. Vertaling van Hot Milk door Astrid Huisman en Roos van de Wardt. Distributie.: L&M Books

Deborah Levy: Terug naar huis, Signatuur Amsterdam, 2013, 188 p. ISBN 9789056724771. Vertaling van Swimming Home door Anne Jongeling. Distributie: WPG Uitgevers

deze pagina printen of opslaan