Vertaald proza

BOEKEN NR. 8, SEPTEMBER 2017

Lisa McInerney: Weergaloze dwalingen

door Jo Vanderwegen

Met de onverwachte moord op een onhandige inbreker zendt Maureen, de moeder van Corks topcrimineel Jimmy Phelan, een hele reeks schokgolven door de onderwereld van de Ierse havenstad. Weergaloze dwalingen vertelt het verhaal van het nauw met elkaar verweven wereldje van prostituees, druggebruikers, inbrekers en moordenaars dat het economisch zwaar getroffen Ierland ontsiert. En dat allemaal vanuit het standpunt van de jonge drugsdealer Ryan, die elke kans om zijn leven te beteren, lijkt weg te gooien.
 
Lisa McInerney creëert uit deze op zich weinig opzienbarende premisse een geslaagd en vooral spannend verhaal. Haar debuutroman verkrijgt zijn hoge snelheid omdat McInerney zich hoofdzakelijk concentreert op actie en handeling en in mindere mate op de gevoelswereld van de personages. Vanzelfsprekend gaat deze keuze ten koste van klassieke sfeeropbouw en dito beschrijvingen. Maar hier zou zo’n traditionele aanpak enkel de vaart uit het stuwende verhaal genomen hebben. Door de rauwheid van de marginale leefomstandigheden onverbloemd te presenteren én door de talloze grofgebekte dialogen komt de couleur locale van het criminele milieu volledig tot haar recht.

Daarmee countert Lisa McInerney meteen eventuele kritiek. Na de eerste twintig pagina’s – die wat stroef aanvoelen door enkele merkwaardige metaforen en bizarre humor – schiet de tekst dan ook onherroepelijk uit de startblokken en wordt het bijzonder moeilijk het boek nog weg te leggen. Dat maakt van Weergaloze dwalingen nog altijd geen literair meesterstuk, maar het werk heeft veel meer in zijn mars dan een gewone thriller. De roman is dan ook op zijn best in de vele tragische momenten waarop de handelingen van het ene personage (ongewild) desastreuze gevolgen hebben voor het andere of wanneer dat blijkt dat zowat alle hoofdrolspelers niet de kracht en de wil hebben om uit hun noodlottige situatie te ontsnappen.
 
Zoals gezegd speelt het taalregister een belangrijke rol voor de sfeeropbouw. De dialogen zijn doorspekt met slang, scheldwoorden en sarcastische overdrijvingen die de brutale en gewelddadige leefwereld van het milieu in Cork moeten helpen onderstrepen. Per definitie is het vertalen van zo’n functioneel belangrijke woordkeuze een huzarenstukje waarmee de hele roman staat of valt. Vertaler Johannes Jonkers heeft duidelijk geworsteld met zijn opdracht, wat af en toe resulteert in bizarre keuzes. Zo wordt ‘yeah’ consequent als ‘jaah’ vertaald, een oplossing die weinig charmeert. Meerdere keren slaat de vertaler de bal echter compleet mis. In een emotionele discussie roept een met een vuurwapen bedreigde vrouw haar moordenaar het protserige ‘Wees reëel!’ toe. Niet direct wat men op zo’n moment verwacht. Heel wat uitdrukkingen krijgen een letterlijke – onbestaande! – vertaling, die resulteert in onbegrijpelijke wartaal zoals: ‘Je weet toch dat hij de damp van je pis nog niet waard is’ (nochtans is het niet moeilijk enkele geldige Nederlandstalige equivalenten van ‘I wouldn’t give him the steam off my piss te vinden). Zulke momenten irriteren en doen afbreuk aan de kwaliteiten van McInerney’s debuut. Voor iedereen die daar doorheen kan kijken en een spannende fictieve inkijk in de onderliggende relaties van de Ierse onderwereld houdt, is Weergaloze dwalingen een aanrader.
 
Lisa McInerney: Weergaloze dwalingen, Querido, Amsterdam 2017. 400 p. ISBN 9789021404882. Vertaling van The Glorious Heresies uit het Engels door Johannes Jonkers. Distributie: L&M Books

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri