Vertaald proza

BOEKEN NR. 9, OKTOBER 2017

Lamia Berrada-Berca: Kant en het rode jurkje

door Anja Goyens

Wat doen kant en een rood jurkje bij elkaar in een boektitel, als ‘kant’ niet verwijst naar het materiaal van de jurk maar naar de Duitse filosoof? Op die vraag biedt het boek van de Frans-Marokkaanse auteur Lamia Berrada-Berca een antwoord. Zij doceert literatuurwetenschap en is daarnaast auteur en journalist. Kant en het rode jurkje is het eerste boek van haar dat in het Nederlands verschijnt.

In dit boek, dat slechts een bescheiden 128 bladzijden telt, waarvan een vijftigtal gewijd aan bronteksten over de emancipatie, gelijkheid en vrijheid van vrouwen, krijgt de lezer een eenvoudig maar aangrijpend en actueel verhaal gepresenteerd. Hoofdpersonage is een jonge moslima die in een Franse stad rondloopt als in een bubbel – gescheiden van de wereld rondom haar door de verschillen in taal en cultuur en het feit dat ze er niemand kent. Conform haar geloof en cultuur is de vrouw gesluierd. Haar aandacht wordt echter plots getrokken door een prachtige rode jurk – die ze strikt genomen niet mag dragen. Het is meteen duidelijk dat de jurk vooral een symbolische betekenis heeft: hij staat voor vrijheid en onafhankelijkheid, voor jezelf durven laten zien als vrouw in plaats van je te bedekken. 

Maar de jurk alleen is niet voldoende. Als bij toeval ‘vindt’ de vrouw een boek van Immanuel Kant op de mat van de buurman. Wanneer het er dagenlang blijft liggen, eigent zij het zich toe en besluit ze dat ze wil leren lezen – met de hulp van haar dochtertje. Het is hun geheim, die momenten dat ze samen lezen nadat het meisje van school komt en voordat de vader thuiskomt van zijn werk. Het boek doet haar anders kijken naar de jurk, en omgekeerd.

Het eenvoudige verhaal bevat hier en daar rake observaties en mooie beelden, maar is wat al te rechtlijnig en moralistisch om echt te blijven boeien. Het biedt een duidelijke les – de verlichtingsidee zorgt ervoor dat je in vrijheid zelfstandig kunt denken en beslissen – en lijkt, door de connectie van deze idee niet alleen met ongeletterdheid maar ook met religie, een oordeel te vellen over de religie in kwestie en in het bijzonder over de plaats van vrouwen binnen deze religie. Dat lijkt wat al te eenduidig. Jazeker, geletterdheid is belangrijk en voor jezelf denken ook, maar de verhaallijn die hier bij elkaar gesprokkeld is om die gedachte te illustreren, mist de complexiteit die een diep relevante aansluiting bij onze hedendaagse wereld mogelijk zou maken.

Lamia Berrada-Berca: Kant en het rode jurkje, De Geus, Amsterdam 2017, 123 p. ISBN 9789044538267. Vertaling van Kant et la petite robe rouge door Eva Wissenburg. Distributie L&M Books

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies



ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri