Nederlands proza

BOEKEN NR. 4, APRIL 2018

Joris Van Casteren: Een botsing op het spoor

door Tom Rummens

Op 28 november 2016 nemen een vrouw en haar dochter een drastisch besluit. Samen met hun twee honden zullen ze een eind maken aan hun levens. Door voor dag en dauw onder een trein te springen. Een stoptrein tussen Nijmegen en Roermond. De ravage is enorm.
 
Het is een schijnbaar eenvoudige en radicaal onomkeerbare daad, en het is voor de meeste mensen absoluut onvoorstelbaar hoe iemand tot zo’n onwezenlijk besluit kan komen. En ondanks dat het vaak gebeurt, weten we weinig over wat er nu eigenlijk allemaal bij komt kijken, bij zo’n daad en hoe ze afgehandeld wordt, wat de politie doet, hoe de treinbegeleider, de machinist en de reizigers zoiets ervaren. Wat de mensen die bij de slagboom stonden te wachten hebben gezien en wat niet. Of ze wilden ingrijpen, konden ingrijpen, wat er door hun hoofd ging. Precies dat is hetgeen Joris Van Casteren in Een botsing op het spoor interesseert. Maar dan op zijn manier: met oog voor elk detail, niets aan het toeval overlatend, want juist in de kleine hoekjes schuilt het verschil tussen een droog, nietszeggend feit en iets dat de potentie heeft om te fascineren.
 
Het geeft zijn boek de allure van een documentaire van Werner Herzog, maar dan op papier. Als geen ander beheerst Van Casteren de kunst om dingen te beschrijven zoals ze zijn, met een bijna wetenschappelijke precisie geeft hij ze weer, en toch lijkt hij over alles verwonderd. Het maakt hem tot wellicht de scherpste en tegelijk meest ontwapenende observator van de Nederlandstalige letteren, een fotograaf met een pen, aan wiens oog niets lijkt te ontsnappen. Ook al is het ook hier, net als bij echte fotografen, niet alleen wat je ziet dat van belang is, maar vooral ook wat je niet ziet. In Een botsing op het spoor zijn het niet alleen de meesterlijke beschrijvingen, maar ook de montage, de keuzes die gemaakt zijn, de dosering van welke informatie wanneer precies wordt vrijgegeven, die van dit korte boek een onweerstaanbare pageturner maken.
 
Van Casterens toon is bijna onderkoeld, maar gek genoeg wordt het toch geen kil boek, integendeel. Juist door het extreme realisme van zijn beschrijvingen wordt het drama van wat zich afspeelde heel tastbaar, voelbaar. Het is alsof juist de precisie en de concretisering ruimte doet ontstaan voor de emoties en de trauma’s van de mensen die op een of andere manier bij het drama betrokken waren.
 
Joris Van Casteren: Een botsing op het spoor, Querido Fosfor, Amsterdam 2017, 213 p. ISBN 9789021408477. Distributie L&M Books

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri