Etnische kunst

François Neyt: Fleuve Congo

door Kris van Zeghbroeck

Een man die onverdroten op zoek blijft gaan naar de betekenisvolle verbanden binnen de klassieke Afrikaanse kunst is ongetwijfeld de Benidictijner François Neyt. Hij heeft zich vooral gespecialiseerd in de etnografische objecten van Centraal-Afrika en meer bepaald Congo, waar hij jarenlang Afrikaanse kunst gedoceerd heeft.

Vooral de houtsculpturen van de Hemba, Luba en Songye maken deel uit van zijn studies van de laatste decennia. De basis van Neyts research is de morfologische, stilistische en historische studie van duizenden beelden om verwantschappen, tradities en stijlen te achterhalen.

Waar hij tot nu toe vooral zijn licht liet schijnen op specifieke stamverbanden binnen de grenzen van de Democratische Republiek Congo, bestrijkt hij in Fleuve Congo : arts d'Afrique Centrale : correspondances et mutations des formes Centraal-Afrika en in het bijzonder het bekken van de Ogooué- en Congo-rivier (inclusief de Lualaba).

Uitgangspunt is de verspreiding van de bantoesprekende landbouwstammen vanuit het huidige Nigeria over Centraal-Afrika (en later zuidelijk Afrika), waarbij een westerse en een oosterse groep ontstond, die bij latere migraties opnieuw aansluiting bij elkaar vonden. Meteen een voorbeeld van de grote migratiestromen die in Afrika plaatsvonden en waarbij taal en cultuur een niet per se aan elkaar gerelateerde evolutie volgden.

Neyt volgt drie lijnen van verwantschap binnen de beeltenissen die gemaakt werden in de regio tussen Kameroen en Zambia: de hartvormige gezichten, de relieken en beeltenissen van voorouders, en de afbeelding van de vrouw. De verspreiding van de onderzochte stammen omvat Equatoriaal Guinea, Gabon, de beide Congo's, de Centraal-Afrikaanse Republiek en Angola.

Opvallend is dat Neyt ook een geografische opdeling van het gebied in zijn studie opneemt die verschillende soorten woud en savanne onderkent en genuanceerder gestructureerd is dan die van David Adjaye's Geo-graphics (mede doordat Neyt slechts een gedeelte van Afrika in beeld brengt). Het ondersteunt wel de these dat het door natuurlijke elementen gevoede universum van de Afrikaanse stammen, vanuit de plaatselijke geografie en natuurlijke bronnen vorm kreeg.

Dit standaardwerk begeleidde de tentoonstelling Fleuve Congo die juni-oktober 2010 te zien was in het Parijse Musée du quai Branly.

François Neyt: Fleuve Congo, Mercatorfonds 2010, 405 p. : ill. ISBN 9789061539148  

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri