Nederlands proza

Harry Vaandrager: Aan barrels

door Christophe Van Eecke

Deze debuutroman van de dichter Harry Vaandrager is een vreemd boek. Het bestaat uit een reeks monologen die duidelijk onderling verbonden zijn, maar waarvan de relatie een beetje ondoorzichtig blijkt. Al na de eerste paar bladzijden is het duidelijk dat dit een sterke theatertekst zou kunnen zijn. Alleen is hij daarvoor veel te lang. Door de verschillende monologen heen komt op geen enkel moment echt een plot op gang. De taal is zeer theatraal en op het poëtische gericht, met eindeloos veel zinnen van net één woord lang.
 
Dat wordt op den duur zeer vermoeiend, maar het biedt de lezer ook geen narratief of stilistisch houvast. Daar staat tegenover dat er een aantal sterke lyrische passages in het boek staan, stukken waar de auteur overtuigend met taal speelt, plooit en wrikt. Maar die passages gaan verloren in het teveel aan tekst dat nooit weet wat het wil worden: monoloog, theater, roman, experiment. Er zit bovendien een heel sterke neiging naar effect in het boek. Veel harde taal (van boven de Moerdijk trouwens, dus niet altijd even begrijpelijk voor Vlaamse lezers) die de invloed van Jan Cremer en Jan Wolkers verraadt. Maar met weinig effect door de afmattende repetitiviteit.
 
De tekst wil ook duidelijk iets hebben met Beckett, wat waarschijnlijk mee de spartaanse syntaxis verklaart. Alleen wordt dat spartaanse kader ingevuld met een allesbehalve spartaanse taalstroom die de potentiële kracht van haar eigen vorm ondermijnt. Het gaat maar door. Halverwege het boek weet je nog steeds niet wie deze personages zijn, wat hun bedoeling is, waar hun verhaal heen gaat en of je er iets om moet geven. En soms gaat de metaforiek gewoon uit de bocht (‘Luister, ik ben geboren na mijn dood. In de oester van volzinnen.’ Of: ‘Nu is mijn leven een lege speelplaats’).
 
Kortom, ergens in deze overdaad aan verbrokkelde en gedesoriënteerde taal gaat een sterke, mogelijk zelfs een zeer sterke theatertekst schuil. Maar de achterflap wil dat het een roman is. En die is dus mislukt.  
 
Harry Vaandrager: Aan barrels, het balanseer, Gent, 2011, 177 p. ISBN 9789079202102. Distributie EPO

Oorspronkelijk verschenen in De Leeswolf 2011 

deze pagina printen of opslaan