Nederlands proza
Renate Dorrestein: Buitenstaanders
door Jen de Groeve
Laurie, een braaf en
ongelukkig vrouwtje, haar man Max, een eikel eerste klas, en hun twee ettertjes
van kinderen (een doorsnee gezinnetje, kortom) raken op weg naar hun
vakantiebestemming van de weg af. Ze zoeken hulp bij het dichtstbijzijnde huis,
waar ze echter een zeer bizarre familie aantreffen en ze raken van de regen in
de drop.
In
haar vroege romans opteert Renate Dorrestein vrij expliciet voor een
gruwelwerkelijkheid die aan de gothic novel refereert. In Buitenstaanders,
haar debuut, schept ze een gezelschap zonderlingen dat op z'n minst bevreemdend
werkt. Ze blijken tot een afdeling van een psychiatrische instelling te
behoren. Dat kom je pas te weten wanneer je al door het grootste deel van de
roman heen bent. Maar dan nog verklaart
dat lang niet alles. Agrippina bv. houdt, als was ze een vampier, van bloed;
Sterre, die sterven wil en op de rand van het dak staat, wordt door haar zusjes
met een duwtje in de rug geholpen...
Het is uiteraard niet toevallig
dat Dorrestein ietwat opzichtig gruwel, dood en noodlotssituaties rondstrooit.
Haar personages zijn, elk op hun eigen manier, niet aan de samenleving
aangepast en ze vertonen een obsessief verlangen naar identificatie met een
verloren (gestorven) persoon, wat leidt tot plaatsvervangend handelen. Je mag
hier een link leggen met Dorresteins autobiografische boek Het perpetuum
mobile van de liefde, waarin ze de zelfmoord van haar zusje verwerkt. En de
vraag wie hier nu precies de buitenstaanders zijn, dringt zich ook nadrukkelijk op. Het ligt niet voor de hand om de
psychiatrische patiënten van de 'normale' personages te onderscheiden, zo
blijkt.
Buitenstaanders
is een onderschat boek. Het behoort zeker niet tot Renate Dorresteins beste
werk, maar de kritiek liep zich destijds te pletter op de extreme gekheid van
de situaties en veronderstelde bij de schrijfster een welhaast onverteerbare
lichtzinnigheid. Met haar latere werk heeft ze dat misverstand van de baan
geholpen, maar een ernstige lectuur van Buitenstaanders laat ook geen
twijfel bestaan. Zeker aan te bevelen.
Renate Dorrestein: Buitendtaanders, Podium, Amsterdam 2013, 197 p. ISBN 9789057596230. Distributie Elkedag Boeken
Oorspronkelijk verschenen in De
Leeswolf
deze pagina printen of opslaan