Willy Roggeman blijft een uniek oeuvredichter. Voor hem zijn
teksten geen afzonderlijke creaties, maar integendeel bouwstenen voor een veel
groter, bewust geconstrueerd geheel. Na zijn bijzonder uitvoerige reeksen opera
kiest de oudere dichter nu alweer voor een triologie, een ‘driedelig
lyriekproject’ waarvan deze Thesaurus
privatus het eerste deel vormt. Het is een fraai vormgegeven boek, gedrukt
op amper honderd exemplaren. Uitgever en dichter schatten het aantal
liefhebbers van zogenaamd ‘moeilijke’ poëzie duidelijk niet hoog in (en helaas
hebben ze daarin gelijk).
Thesaurus privatus loont
nochtans de moeite van een nadere kennismaking, al gaat het niet om hapklare
poëzie. Roggeman heeft er immers een handje van weg om herkenbare woorden en
beelden te vervreemden door ze te verbinden met abstracte begrippen, vreemde
combinaties of elementen die aan de exacte wetenschap zijn ontleend. Ook nu
stoot de lezer constant op weinig gebruikelijke woorden als ‘menisten’,
‘gonade’, ‘gleis’. Ze worden klankmatig in het vers verwerkt, maar tegelijk
brengen ze de anekdotische laag tot een soort van geometrisch of geologisch
patroon, analoog aan de manier waarop schilders abstractie van de voorstelling
nastreven. Hoe dan ook zorgen ze voor een enigmatische, weinig doorzichtige
betekenislaag.
Daartegenover staan allerlei
elementen uit de werkelijkheid, maar ook die verschijnt niet op een
naïef-realistische manier. Roggeman is in deze bundel erg kritisch voor de
huidige tijd, die hij verbindt met pose, theatraliteit en onechtheid. Daarbij
richt hij zich op de manier waarop liefde en seksualiteit worden
gecommercialiseerd via porno, pin-ups en mode-iconen. Het beeld dat hieruit
naar voren komt is niet meteen vrouwvriendelijk, maar ook de mannelijke
personages komen er bekaaid vanaf. Het is duidelijk dat de oudere dichter
weinig op heeft met internet en de nieuwe communicatietechnologieën, maar uit
deze gedichten blijkt niettemin dat gangbangs en dildo’s voor hem allerminst
geheimen hebben. De overdreven aandacht voor het maakbare lichaam in onze
cultuur is iets waaraan hij zich eindeloos ergert, maar dat hem tegelijk ook
onmetelijk fascineert. Dat zorgt voor een nogal grotesk en bizar universum,
zeker in combinatie met de koele, haast wetenschappelijke analyse van dit soort
fenomenen.
Wie
op sensatie en opwinding belust is, zal aan deze gedragen verzen allicht weinig
pret beleven. Wie wil zien hoe Roggeman als eenzaat zijn pijlen richt op
allerlei aspecten van de sociale druk en de uniformiteit in onze samenleving,
wordt met deze bundel op zijn wenken bediend. Het cynisme gaat naar mijn
persoonlijke smaak soms nogal ver en de goede smaak wordt wel eens
overschreden, maar hoe dan ook is Roggeman een dichter van formaat. Hij
beheerst de kunst van het gedragen woord en de precisie van de taal in al haar
facetten als geen ander.
Willy Roggeman:
Thesaurus privatus, Het Balanseer, Aalst 2017, 73 p. ISBN 9789079202454. Distributie EPO
deze pagina printen of opslaan