Poëzie

BOEKEN NR. 6, JUNI 2018

Huub Beurskens: Gedurig nader

door Dirk De Geest

Huub Beurskens blijft nog steeds een van de meest miskende (om niet te zeggen, onbekende) Nederlandse auteurs uit de jongste decennia. Hij heeft een indrukwekkend oeuvre opgebouwd, dat tegelijk een grote consistentie vertoont en een enorme variatie etaleert. Daarbij overstijgt Beurskens moeiteloos de traditionele genrescheiding tussen poëzie en proza, met een taal die gekenmerkt wordt door intense beweeglijkheid en een grote beeldende kracht. In dat opzicht is de schrijver een late telg van het historische modernisme. Beurkens’ jongste bundel, Gedurig nader, biedt alweer een fraai voorbeeld van die zoektocht naar de juiste uitdrukking, met klassiek opgebouwde sonnetten naast lange, verhalende teksten.
 
Wat Beurskens bij uitstek blijft boeien, is inderdaad de grilligheid van ieder moment en de moeilijkheid om dat zo precies mogelijk in taal te vatten. De dichter is niet zozeer gegrepen door het klassieke, nogal statische ideaal van eeuwigheid en harmonieuze orde. Wat hem vooral bezighoudt, is de ontregeling daarvan, waardoor ieder element, ieder ogenblik in zeker opzicht uniek en onherhaalbaar wordt: het ogenschijnlijk storende detail op een stilleven, de verfveeg die een restant vormt van het schildersproces zelf, de groteske vertekening die de illusie van realisme verstoort… In die zin is het geen toeval dat Beurskens’ recente bundel alweer een heel aantal verzen bevat over beeldende kunst. Hij is immers, behalve als schrijver, ook werkzaam als beeldend kunstenaar, en hij houdt ervan beide disciplines in elkaar te laten overvloeien.
 
In zijn gedichten heeft Beurskens het over voorstellingen op werken van minder bekende Hollandse schilders als Aelbert Cuyp, Jan Weissenbruch of Johan Verspronck. Telkens wijst hij herkenbare details aan in hun werk, maar tegelijk gaat hij vooral op zoek naar het aparte, naar wat hem als toeschouwer als raadselachtig blijft fascineren. Die spanning tussen de voorstelling en de actieve rol van de waarnemer keert in deze bundel wel vaker terug. Het is de dynamiek van betrokkenheid en distantie die de dichter ook op zijn eigen leven betrekt. Herinneringen beklemtonen bijvoorbeeld het eenmalige: het naaktmodel uit de academie wordt bijvoorbeeld ‘anders’ wanneer zij gewoon achter de kassa in de supermarkt blijkt te staan.

Die ‘inbreuk’ van het leven in de kunst (en andersom) is doorslaggevend voor de esthetische beleving van Beurskens, iets wat hij nadrukkelijk op de lezer wil overdragen. Tegelijk blijft het behoedzaam balanceren, want de onuitputtelijkheid van de ervaring laat zich allerminst reduceren tot een achterliggende boodschap, vaste symbolen of een dubbele betekenis. Die dynamische zoektocht naar het ogenblik deelt Beurskens met geliefde modernistische auteurs als Benn of Auden, die eveneens in deze bundel hun opwachting maken. Ook in hun werk gaat nauwgezette observatie gepaard met een cognitieve en artistieke reflectie, en is de stijl erop gericht om de werkelijkheid zowel te onthullen als te verhullen.
 
In alle opzichten is dit een waardevolle bundel, die echter vraagt om een geduldige lectuur. Ook waar de dichter anekdotes lijkt te ‘beschrijven’, staat ieder woord op zijn plaats om een optimaal literair effect te bekomen. Gedurig nader is door die diepgang en die stilistische finesse een unieke hulde aan de ogenblikkelijke ervaring, ook die van de poëzielezer.  
 
Huub Beurskens: Gedurig nader, Koppernik, Amsterdam 2018, 53 p. ISBN 9789492313461. Distributie Elkedag Boeken 

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri