Misdaad

BOEKEN NR. 7, JULI 2018

Hilde Vandermeeren : Pas op voor de buren

door Jooris van Hulle

Een doodlopend straatje ergens in het Verenigd Koninkrijk, waar vier woningen op een kluitje bijeen staan. Buren kortom die bijna letterlijk op elkaar aangewezen zijn, maar altijd toch wel ergens iets voor elkaar te verbergen hebben. Er zijn de Morgans, een kinderloos echtpaar dat eigenlijk het liefst alle contact zou vermijden; Brenda is een gescheiden vrouw die haar woning liet uitrusten met de meest gesofisticeerde alarminstallaties; er is Luke die, na de dood van zijn vrouw, samen met dochtertje zijn leven weer op de sporen moet zien te zetten. Helemaal aan het eind van het steegje woont Ruth, die onder pseudoniem een bijzonder succesvol debuut als thrillerschrijfster maakte met de roman ‘Bloed aan de muren’. Zij kampt nu echter met een kanjer van een writer’s block en, vanuit het principe van de roman-in-de-roman, volgt de lezer de moeizame genese van wat het boek ‘Een ijskoude nacht’ zou moeten worden.  
 
Snel wordt duidelijk dat Ruth kampt met waanideeën die terug te voeren zijn op haar kindertijd. Vandermeeren neemt hier als vertrekpunt het syndroom van Capgras, een zeldzame, psychische aandoening die maakt dat iemand ervan overtuigd is dat zijn partner, een familielid of een bekende vervangen is door een persoon met hetzelfde uiterlijk en gedrag. Deze wanen kunnen zich uitbreiden naar huisdieren, voorwerpen en gebouwen. In haar roman-in-wording beschrijft Ruth hoe haar moeder ten onder is gegaan aan de paranoïde waanbeelden die een gevolg zijn van het Capgras-syndroom en hoe dit alles geleid heeft tot de gewelddadige dood van zowel haar vader als haar moeder. Ruth zit met het drukkende angstgevoel dat zij dezelfde weg dreigt op te gaan als haar moeder.
 
Wat volgt, is een zich supersnel ontwikkelend relaas van de verregaande psychische ontreddering waaraan Ruth ten prooi valt. Met heel kort gehouden hoofdstukken waarin telkens weer andere en nieuwe signalen de spanning opdrijven, gunt Vandermeeren de lezer op geen enkel moment een rustpauze. Handig speelt zij hier het spel van werkelijkheid en fictie. Een voorwerp in huis dat eventjes verplaatst is, een vleesmes dat uit de keuken is verdwenen…: alles lijkt ertoe bij te dragen de angstgevoelens bij Ruth op te drijven. Dat de lezer hierbij ook wel eens op het verkeerde been wordt gezet, is mooi meegenomen.
 
Wel overheerst het gevoel dat Vandermeeren niet steeds even nauwgezet heeft weten te doseren, er gebeurt te veel om de geloofwaardigheid in stand te houden. Dat Pas op voor de buren dan toch overeind blijft, is te danken aan de manier waarop nevenintriges worden aangereikt: Is de dood van Luke’s vrouw wel echt een ongeval geweest? Wat heeft de Morgans naar die godvergeten uithoek gebracht? Wat heeft de ex van Brenda nog te betekenen in haar leven? Welke rol speelde de neef van Ruth in het verleden en is hij daarom ook nu nog steeds voor Ruth een ankerpunt in haar leven? Wat heeft de psychiater die haar behandelt, er rechtsreeks of onrechtstreeks mee te maken? En, uittorenend boven dit alles: welk geheim draagt Ruth als schrijfster én als dochter van een ontspoorde moeder met zich mee? Veel ‘en-en’s’ in deze roman, die in een wervelend slot in elkaar grijpen waarin werkelijkheid en fictie om voorrang strijden, ook in de perceptie van de lezer.
 
Hilde Vandermeeren: Pas op voor de buren, Q , 2018 Amsterdam, 298 p. ISBN 9789021408125. Distributie L&M Books 

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri