Nederlands proza

BOEKEN NR. 9, OKTOBER 2018

Rudi Hermans: Aan de voet van de Langdon Cliffs

door Jooris van Hulle

Geïnspireerd door een krantenbericht dat begin 2017 in The Guardian verscheen over drie lichamen die gevonden werden aan de voet van de Langdon Cliffs, een van de mooiste punten van The White Cliffs van Dover, hertekent Rudi Hermans het verhaal van de tweeling Bernard en Muriel die er omkwamen, een dag voordat een ex-soldaat er zelfmoord pleegde. Waren meerdere mensen getuige van de dood van de soldaat, de tweeling kwam ik in volstrekte eenzaamheid en afzondering om het leven. Hermans laat daarbij in het pakkende openingshoofdstuk waarin de laatste tocht van Bernard en Muriel wordt beschreven, in het midden of het nu om een ongeval ging dan wel of er sprake was van een weloverwogen beslissing samen de dood tegemoet te treden.
 
Dit verhaalgegeven doet mij terugdenken aan De kinderen van Calais van Lara Taveirne. Rudi Hermans heeft zijn verhaal over een tweeling die mede door hun fysieke handicap – ze zijn altijd klein gebleven voor hun leeftijd, en Bernard lijdt aan een ongeneeslijke spierziekte – in een beklemmend isolement zijn terechtgekomen, opgebouwd als een retrospectieve: de roman vangt aan op eindejaarsdag 2016 en eindigt op nieuwjaarsdag 2017. Wat daartussen aan bod komt, biedt via welgekozen momenten die een terugblik bieden op het voorbije jaar 2016 met daarin weer een aantal flash backs, een indringende blik op de wegen van de vereenzaming waarop de tweeling, ondanks alles, op zoek is gegaan naar een mogelijke zinvolle invulling van hun leven.
 
In hoeverre kunnen ouders de levenslijn van hun kinderen aanspannen zodat van persoonlijke vrijheid nauwelijks nog sprake kan zijn? Hermans heeft de thematiek van zijn roman wel degelijk stevig ingekleurd: in de keuze van de namen die de ouders aan hun kinderen geven -ze heetten ook al Bernard en Muriel – zit al de suggestie vervat dat de lijn gewoon wordt doorgetrokken. Dat het daarbij nog eens om een tweeling gaat, maakt dat de band slechts moeizaam of zelfs helemaal niet verbroken zal kunnen worden. Veelzeggend is het gegeven dat de kinderen de as van hun overleden ouders met zich meedragen. Wat de beweegredenen daartoe zijn, wordt binnen de terugblikmomenten duidelijk gemaakt. 
 
De tweeling heeft zich na de dood van de ouders teruggetrokken op een camping in Elton, waar ze een stacaravan hebben gekocht en zich verder niets van de omgevende bewoners aantrekken, ze kiezen voor ‘een leven onder de radar’. Op een subtiele manier verweeft Rudi Hermans verder in zijn relaas het motief van een sluimerend incestueus verlangen, vooral dan van de kant van Bernard. In dit verband kan een passus als deze de broeierige sfeer illustreren die tussen broer en zus hangt: 
 
‘Woordeloos keken ze naar elkaar, zich bewust van wat het betekende, dat ene ogenblik waarop ze zich overgaven aan een verlangen dat voor de rest onvervuld bleef.’
 
Een lange voettocht die bijna de vorm aanneemt van een boetetocht, moet worden afgebroken omdat Bernard het fysiek niet aankan. De terugkeer in Elton lijkt de aanzet tot de definitieve streep die ze onder hun beider leven willen/moeten trekken. Dat die weer kadert in een voettocht –dit keer naar de Langdon Cliffs – wordt door Hermans omschreven als de zoektocht naar een vorm van lichtheid in hun gemoed, ‘het verlangen om, door de wind gedragen, zoals het helikoptertje dat Muriel opwierp en wegwieken zag, naar die plek in de ruimte te zweven waar de ziel van hun vader en moeder rondzwierf zodat ze ten slotte na jaren van scheiding eindelijk weer werden herenigd.’
 
En al even indringend is de slotzin van de roman: ‘Opvallend was volgens de krant de houding waarin de man en de vrouw, die elk een rugzak droegen, dood werden teruggevonden: verstrengeld als twee geliefden.’ Tragiek die wordt gesublimeerd.
 
Rudi Hermans, Aan de voet van de Langdon Cliffs, Angèle, Antwerpen 2018, 128 p. ISBN 9789022335741. Distributie Standaard Uitgeverij 

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri