Nederlands proza

BOEKEN NR. 11, DECEMBER 2018

Bart Meuleman: Hoe mijn vader werd verwekt

door Tom Rummens

Ongemakkelijk. Dat is misschien nog de beste manier om het gevoel te beschrijven dat je bij het lezen van Bart Meulemans tweede roman voortdurend bekruipt. Na zijn ontroerende debuut, De jongste zoon, waarin hij het verhaal van zijn Kempische jeugd tot aan zijn bestaan als gevierd theatermaker beschrijft, duikt Meuleman nu nog een stuk dieper in zijn geschiedenis en die van zijn ouders en grootouders.

Het is een treurig verhaal, opgehangen aan het feit dat zijn grootvader niet de vader van zijn vader was. Dat krijgt Bart tijdens een autorit te horen van zijn eigen vader, de brave bediende Jos, al is hij op dat moment al op de hoogte van de feiten. Het verhaal begint wanneer Anna, de moeder van Jos, Barts grootmoeder dus, verbannen werd vanuit de stille Kempen naar het verre Brugge, omdat ze een relatie was begonnen met een jongen die volgens haar autoritaire vader te min voor haar was.
 
Anna komt er terecht bij de middenstandersfamilie Cocquyt. Ze werkt er als meid en wordt zwanger van de zoon des huizes. Anna’s zoon, Jos dus, komt terecht bij een vrouw die in zijn eerste levensjaren voor hem zorgt. Hoe mijn vader werd verwekt is het verhaal van hoe sociale krachten werken, hoe mensen voortdurend gebukt gingen onder de onderdrukkende kracht van het sociaal wenselijke.
 
Dit verhaal ontspint zich langzaam maar zeker in een perfect beheerste roman, net als Bart Meulemans eersteling, een eigenschap die ook zijn theaterwerk zo de moeite waard maakt. Als een detective grasduint de schrijver door de bezwaarde geschiedenis van zijn familie. De informatie die Meuleman zijn lezers geeft, is perfect gedoseerd, geen woord staat er te veel en elk woord is goed gekozen. Mensen gaan niet slapen in dit boek, ze ‘leggen zich te rusten’. Het is in de details en dat feilloze gevoel voor woordkeuze, dat Meuleman er schijnbaar moeiteloos in slaagt ons mee te nemen in de tijdgeest. Het is een compacte roman en toch gebeurt hier wat alleen in grote romans gebeurt: dat je als lezer opgezogen wordt door wat je leest, het gevoel hebt daar deel van uit te maken, en uiteindelijk toch weer verweesd achterblijft wanneer je de laatste woorden hebt gelezen.
 
‘De tijd schuift op’ in deze roman, en ook die omschrijving is welgekozen. Want uiteindelijk is het dat wat hier gebeurt. De tijd schuift op, of draait langzaam rond, als een molensteen, waartussen kleine mensen als tarwekorrels vermalen worden. Meedogenloos worden zij het slachtoffer van hoe de tijd verschuift, zonder wonden te helen.
 
Bart Meuleman : Hoe mijn vader werd verwekt, Querido, Amsterdam 2018, 07 p. ISBN 9789021407784. Distribitie L&M Books 

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri