Nederlands proza

BOEKEN NR. 11, DECEMBER 2018

H.M. van den Brink: Het ontbijtbuffet

door Jo Vanderwegen

Dertien verhalen bevat het jongste boek van H.M. van den Brink. Het gemeenschappelijke thema is vakantie, maar niet zoals dat onderwerp voorkomt in de meeste andere vakantieverhalen. Hier diept Van den Brink leegte, eenzaamheid en op scherp gestelde relaties tussen mensen onderling uit wanneer ze er even tussenuit zijn. En hoewel de auteur aan de lezer vraagt geen verbanden te zien tussen de teksten onderling, hangen de verhalen als draden vast aan hetzelfde spinnenweb.  
 
En dan gaat het niet over de fijnzinnige stijl, het oog voor detail en de gedetailleerde beschrijvingen in elk van de epistels – dat is immers een stijlkenmerk van Van den Brink, dat ook al in romans zoals Dijk zichtbaar is. Nee, het gaat eerder over de vervreemding die steeds weer opduikt, het schuren tussen karakters en de onverwachte twist die de verhalen kenmerkt. De uitwerking echter is steeds anders, en ook perspectief en tijdsbeleving verschillen per verhaal. Nergens krijgt de lezer het idee dat hij te maken heeft met een andere invulling van dezelfde blauwdruk, wel integendeel.
 
Zo gunt Van den Brink in het openingsverhaal een kijkje in het hoofd van de vaderfiguur, voor wie de vakantie naar Frankrijk een verplicht nummertje is: hij kan slechts worden geboeid door de boezem van de dame die patisserie verkoopt aan de overkant van het plein. Ook zijn vrouw houdt zich aan wat er van haar verwacht wordt op reis: de koffers in- en uitpakken. De tristesse wordt slechts enigszins verlicht door de kinderen, die overal gillend tussendoor lopen. De beschrijving van hun vakantiehuisje en bijbehorende meubels zegt alles:  
 
‘disparate erfenissen van overleden tantes, aangevuld met de goedkoopste aanbieding van een verzendwarenhuis of bouwmarkt. Een gebloemde sofa. Een slordig in elkaar gezette kast, ieder schroefgat een wond in het fineer met een korst van spaanplaatsplinters, aan de stang een regiment kleerhangers van allang niet meer bestaande stomerijen’.
 
En zo gaat het maar door. Geen enkel verhaal is van kabbelende aard. In ‘The Awkward Affair’ wordt de hoofdpersoon, op bezoek in Londen om ongestoord te kunnen werken, verrast door zijn zus die een Amerikaanse kennis op hem af stuurt in de verwachting dat ze een liefdesrelatie met elkaar zullen aanknopen. Het water blijkt veel te diep – nergens wordt duidelijk wat de ander van de ontwikkelingen vindt. Net zoals H.M. van den Brink houdt ook de verteller in 'The Awkward Affair' ruim afstand van zijn figuren.
 
Meer beklemming zit in het titelverhaal, waarin een vader met zijn twee kinderen in een all-inclusive hotel vakantie viert. De omgeving wordt echter getroffen door een brand: ze zien vanuit het zwembad de blusvliegtuigen overvliegen, de rode gloed reikt tot aan de kim. Er zit niets anders op dat zich te onderwerpen aan het strakke schema van het vakantiepark. De familie mag het domein immers niet meer verlaten en zit er als het ware gevangen. Er rest hen niets dan op gezette tijden eten en drinken, avondanimatie door clowns – die ook optreden als instructeur bij het aquajoggen in de ochtend – enzovoort.
 
De verhalen van Van den Brink laten de lezer meer dan eens achter in gespannen verwachting: wat betekent het gebrul aan het einde van ‘Een pleister’? Hoe loopt het af tussen de echtelieden uit ‘Receptuur’, die samen pinda-ijs met sneeuw en schuim van slakken en krabben gaan eten in een exclusief restaurant?
 
Het ontbijtbuffet is een gevarieerd menu geworden, secuur en met veel zin voor detail bereid. Ondanks de nu en dan rauwe inhoud is ook deze Van den Brink een plezier qua taal en thematiek.

H.M. van den Brink: Het ontbijtbuffet, Atlas/Contact, Amsterdam, 192 p. ISBN 9789025452179. Distributie VBK België 

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri