Nederlands proza

BOEKEN NR. 2, JANUARI 2019

Marc Reugebrink: Zout

door Tom Rummens

In de afgelegen streek Lende hebben ze een groot probleem. Er is een prangend gebrek aan drinkbaar water. Het zogenaamde drinkwater is verontreinigd en vooral ook veel te zout. Aanvankelijk proberen de bewoners toch nog uit de beken te drinken, maar ze worden genadeloos afgestraft met ziektes en eindeloos kotsen. Wanneer de plaatselijke barones het slechte nieuws te horen krijgt, slaan alle stoppen door. Ze wil niet meer drinken, niet meer koken, ze wil niet langer dat haar kleren in het onzuivere water gewassen worden en een bad nemen is er uiteraard ook niet meer bij. ‘Op elke druppel reageerde ze als een duivel in een wijwatervat.’

Logischerwijs zit nu ook de baron met een probleem, want de plotse schaarste van iets dat zo voor de hand ligt, blijkt toch wel zeer veel consequenties te hebben. En dus wordt er een plan bedacht om opnieuw water te vinden. Dat plan blijkt eenvoudiger bedacht dan uitgevoerd, want nergens in Lende en omstreken is zuiver water te vinden. Terwijl de streek bezaaid raakt met steeds meer steeds diepere putten, laaft de bevolking zich altijd maar roekelozer aan sterke drank, want dat is het enige wat nog gedronken kan worden.

Met alle gevolgen van dien. Het hele dorp, de barones op kop, verzeilt in toenemende mate in buien van complete waanzin en zinsverbijstering. Telkens wanneer je ervan overtuigd bent dat Reugebrink nu wel echt het dieptepunt heeft beschreven van de inertie waarin mensen zonder perspectief kunnen belanden, neemt de schrijver je mee achter het hoekje, nog een stapje dieper. Hoe verder de gemeenschap afdrijft naar de afgrond, hoe harder de angst voor de apocalyps de kop opsteekt, hoe naarstiger de baron op zoek gaat naar wat hij nooit zal vinden. Het loopt helaas voor iedereen ook niet goed af.

Zout is een korte roman, een dystopie die zich in een niet nader gespecifieerd verleden situeert, maar die onze huidige tijd op een akelig aansprekende manier weet te beschrijven. Reugebrinks zinnen zijn lang en zwanger van een unieke verbeeldingskracht, wat resulteert in een roman die tegelijk uitermate grappig en toch ook gitzwart is. In Zout zien we de mensheid op haar slechtst, wanneer ze in het nauw gedreven is, niet langer in staat om terug te vallen op de geijkte oplossingen, en dan maar haar toevlucht zoekend tot gedrag dat haar in staat stelt te vergeten.

Marc Reugebrink: Zout, Querido, Amsterdam 2019, 149 p. ISBN 9789021415345. Distributie L&M Books

deze pagina printen of opslaan