Poëzie

BOEKEN NR. 4, APRIL 2019

Désanne van Brederode: Verzonnen grond

door Dirk de Geest

Désanne van Brederode geniet vooral een reputatie als schrijfster van romans. In haar oeuvre legt zij zich vooral toe op de fijnzinnige analyse van de manieren waarop mensen zoeken naar de zin van hun persoonlijke bestaan. Die analyse bij uitstek de onoverbrugbare spanning zien tussen droom en werkelijkheid, tussen vervulling en gemis. Het is de drijfveer van het menselijke verlangen. Op begenadigde ogenblikken lijkt de volstrekte harmonie binnen handbereik, maar dat gelukzalige gevoel kan vrijwel meteen omslaan in een diepe duisternis.
 
Haar zopas verschenen dichtbundel Verzonnen grond laat in feite dezelfde spanning zien. Het dichterlijke ik zit geprangd tussen het besef van verlies en de noodzaak van een nieuw begin. De afgebroken relatie brengt haar ertoe die ervaringen eindeloos te hernemen en te herbeleven, in de sporen maar ook in de schaduw van het verleden. Bij momenten neemt dat de intensiteit aan van hallucinaties, van haast visionaire ervaringen waarin een soort van superieur inzicht tot stand komt. De verhoopte versmelting met de ander blijkt echter een volstrekte illusie, een liefdevol bedrog.
 
Uit die confrontatie met het verleden, dat zijn sporen blijvend nalaat in de ruimte, in de handelingen, in de gedachten van het ik, komt tevens het besef tot stand dat het tijd is voor een nieuw begin, met nieuwe gedachten en rituelen. Opvallend veel gedichten hebben het over de lente of een nieuwe maand, over de nakende feestdagen. Het lijkt erop alsof de cycliciteit van de natuur weliswaar een louterend houvast biedt, maar enkel kan fungeren als een tijdelijk intermezzo in afwachting van nieuwe wegen. Dat nieuwe wordt evenwel onophoudelijk in het vooruitzicht gesteld, maar vaak biedt het slechts een soort van excuus om in het heden en vooral het verleden te kunnen verwijlen. In dat opzicht zoekt de dichter ook steun van bij de religieuze feestdagen en een soort van godsbesef, al blijft dat slechts vaag omschreven.
 
Die diepgravende menselijke ervaring wordt daarenboven stilistisch op een virtuoze manier gebracht. Van Brederode kiest niet voor een schaarse zegging of voor de intieme sfeer van gevoelens maar voor een extraverte toon. Haar stijl is bij momenten ronduit barok, met een opeenstapeling van indrukken en beelden. De toon is vaak dwingend, met imperatieven die een bezwerend karakter hebben. Vooral het spel tussen activiteit en passiviteit is intrigerend: de natuur en de dingen worden vaak gepersonifieerd terwijl de kracht van het ik wordt ingekrompen. Dit is geen eenvoudige bevattelijke poëzie, maar lyriek die de ambitie heeft ervaringen open te breken, het onzegbare te laten zien, de lezer tot nadenken, bezinning en hopelijk ook loutering te brengen.
 
Désanne van Brederode: Verzonnen grond, Querido, Amsterdam 2018, .94 p. ISBN 9789021412955. Distributie L&M Books

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri