Nederlands proza

BOEKEN NR. 5, MEI 2019

Dirk van Boxem: Morgenster

door Jooris van Hulle

Huize ‘Morgenster’ is een bestaande woning in de Antwerpse Cogels-Osylei. Architect ervan was Jos Bascourt (1863-1927). Voor zijn debuutroman Morgenster inspireerde Dirk van Boxem zich op de geschiedenis van de bouw van de woning, in die tijd een gedurfd experiment binnen de art-nouveau. Nogal wat dialogen in het boek vinden plaats tussen aan de ene kant opdrachtgever Heinz, een Duitse reder die in Antwerpen zijn zakelijke belangen komt behartigen en daar in de ban is geraakt van Anna, en Bascourt aan de andere kant. Ideeën over de ‘nieuwe’ tijd die zich bij het begin van de twintigste eeuw aankondigt en ook te maken heeft met een andere, rijkere en meer gevarieerde bouwstijl, worden rijkelijk over de roman verspreid. Het blijven gesprekken die in wezen nogal steriel overkomen, te nadrukkelijk geënt op de eigenheden van de architecturale aanpak die Bascourt voor ogen heeft.  
 
Aan dit gegeven, dat in wezen vrij geforceerd aandoet – Heinz die zijn minnares Anna een huis cadeau wil doen, zonder dat zij er zelf ook van nabij bij betrokken wordt - verbindt Van Boxem het motief van de zoektocht naar een eigen plaats in de maatschappij van toen van twee vrouwen, meer bepaald Anna en naast haar, Greta, de wettelijke echtgenote van Heinz die in Hamburg verblijft. Middels een aantal flashbacks biedt het verhaal een inkijk in het leven van Anna: hoe zij om aan de kost te komen eerst als courtisane werkzaam was, nadien als gouvernante. Op het moment dat zij meent een rustige werkplaats gevonden te hebben, komt de man des huizes haar lastig vallen. Toevallig – en er enigszins bijgesleurd - ontmoet zij Heinz, wat de aanzet is tot een kentering in haar leven. Dat Heinz nadien verdwijnt, maakt verder weinig uit: zij zal in ‘Morgenster’ kunnen wonen, zeker als ook Greta die uit Hamburg is overgekomen, haar daarbij zal helpen en het nog ongeboren kind van Anna aanvaardt in haar eigen leven.  
 
Als omkadering van dit verhaal over twee sterke vrouwen focust Van Boxem op de groeiende sociale onrust in Antwerpen bij het begin van de 20ste eeuw. Voortrekker in het verzet tegen de uitbuiting van de arbeiders is Leon, de vroegere geliefde van Anna, maar – zo zal blijken – iemand die op jonge knapen valt. Deze invalshoek is er duidelijk op gericht de persoonlijke geschiedenis van Anna in een bredere context te plaatsen. Toch blijft alles te schematisch opgevat om van het geheel ook echt een overtuigend werk te maken.
 
Dirk van Boxem: Morgenster, Polis, Kalmthout 2019, 239 p. ISBN 9789463104159. Distributie Pelckmans Uitgevers 

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri