Nederlands proza

BOEKEN NR. 9, OKTOBER 2019

Koen Vermeiren: Time-out. Een tijdsdocument

door Ans Vervaet

Time-out van Koen Vermeiren is als we de auteur mogen geloven de ‘eerste niet-politiek correcte roman van Vlaanderen’. Op de achterflap krijgt de lezer volgende vragen voorgeschoteld: ‘Hoeveel vrijheid kan een mens aan, vooraleer hij een gevaar wordt voor anderen én voor zichzelf? En hoe lang kan een democratie haar eigen principes op de helling zetten, vóór ze afglijdt naar zelfvernietiging?’ De vragen die hier gesteld worden, zijn interessant en zeker voer voor discussie. Jammer genoeg blijkt het voor Koen Vermeiren een vrijgeleide om 336 bladzijden lang zijn haatgevoelens tegenover de islam en de zogenaamde ‘gutmenschen’ neer te pennen.
 
In het binnenwerk wordt Time-out niet als roman, maar als ‘tijdsdocument’ beschreven. De roman is inderdaad een heel autobiografisch werk waarin Vermeiren niet alleen een beeld van zijn jeugd toont, maar ook van een typisch Vlaams dorp in de jaren ´60. Het leven van hoofdpersonage Koen speelt zich af in ‘Sint-Teunis’ (Sint-Antonius), een Vlaams dorp niet ver van Antwerpen. Aan de hand van korte alinea’s schetst Vermeiren het Vlaanderen van zijn jeugd en zijn haat-liefdeverhouding daartegenover. Zo hekelt hij de schijnheiligheid van de katholieke kerk, verhaalt hij hoe zijn grootvader dieren op brute wijze vermoordde (Vermeiren heeft er een vegetarische levensstijl aan overgehouden) en steekt zijn afkeer voor de stad niet onder stoelen of banken. Tegelijkertijd merk je echter ook hoe groot de liefde voor zijn familie en het platteland is en hoe die hem gevormd hebben als mens. Alles is geschreven in een sappig Vlaams taalgebruik, wat ervoor zorgt dat Vermeiren inderdaad een bepaalde sfeer weet op te wekken.
 
Jammer genoeg blijkt al snel wat Vermeiren onder ‘niet-politiek correcte roman’ verstaat, wanneer hij het heeft over ‘de moraliserende lafbekken’ van de 21ste eeuw, die ‘zonder slag of stoot gecapituleerd [zijn], en daarmee niet alleen hun eigen lot, maar dat van de hele westerse wereld en cultuur [hebben] bezegeld’. Vanaf dan hekelt het hoofdpersonage om de vijf alinea’s de ‘gutmenschen’, de ‘links-intellectuele elite’, de VRT en uiteraard de islam – de religie die er volgens het hoofdpersonage voor zorgt dat onze maatschappij gedoemd is om ten onder te gaan. De verteller vindt dat de vrijheid, die in de jaren ´60 eindelijk verworven is door het afwerpen van het katholieke juk, weer vrijwillig afgegeven wordt door oogluikend toe te staan dat onze maatschappij ‘islamiseert’. Zo vergelijkt hij Unia met de Gestapo, zijn migranten in Zeebrugge ‘Noord-Afrikaanse avonturiers’ met ‘modieuze zonnebrillen, blinkende horloges [en] dure gsm’s’ en spreekt hij over het ‘barbaarse islamitische offerfeest […] waarbij onze politici telkens laf de andere kant op kijken’. En zo gaat Vermeiren constant kort door de bocht. Zonder enige nuance lijkt hij al zijn frustraties neer te pennen.
 
De vraag is wat Koen Vermeiren hiermee wil bereiken. Het volk zogenaamd wakker schudden? De ‘brave burger’ (Vermeirens favoriete uitdrukking) verdedigen? Een discussie opwekken? De mening van veel mensen vertegenwoordigen? Het lijdt geen twijfel dat hij dat laatste inderdaad doet. Bij de meest recente verkiezingen bleek duidelijk dat de frustratie en haat die in dit boek doorschemeren, verre van uitzonderlijk zijn en daarom is het belangrijk om ernaar te luisteren. Maar heeft Vermeiren daar de juiste vorm voor gekozen? Dat valt te betwijfelen. Het is namelijk heel vermoeiend om 336 bladzijden lang over de frustraties van iemand te lezen. Om den duur denk je gewoon: daar gaat ie weer. En kijk je ernaar uit dat je eindelijk de laatste bladzijde mag omslaan.
 
Koen Vermeiren: Time-out. Een tijdsdocument, Koen Vermeiren, 2019, 338 p. ISBN 9789402190618 

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri