Tentoonstelling
Frederik Buyckx: Horse Head
door Kris van Zeghbroeck
Nog tot 05.01.2020 loopt in het Cultuurcentrum Mechelen de
fototentoonstelling Horse Head van de Antwerpse fotograaf Frederik Buyckx (1984).
We kennen hem van het eigenzinnig vormgegeven fotoboek Jesus, Make-up and
Football (2013). Documentaire fotografie over de favella’s van Rio De
Janeiro die hem de Nikon Young Photographer Press Award 2013, de Paule Pia
Prijs 2013 en een eervolle vermelding op de World Press Awards 2013 opleverde.
Deze internationale doorbraak inspireerde een nieuw
hoofdstuk in de persoonlijke projecten van Buyckx. Onder de noemers Horse
Head en Wolf (work in progress) zoekt hij de afgelegen landschappen
en het isolement op om de band tussen mens en natuur te exploreren. Daarvoor
ruilt hij zijn kleurenpalet in voor indringende monochrome zwart-witfotografie.
De vormgeving van het fotoboek Horse Head is die van
een dwarsligger, waarbij het subtiele wit-grijslandschap van de cover de toon
zet. Een surreëel ongrijpbaar, ondergesneeuwd berglandschap, waarin de
doorschemerende ondergrond en glooiende terreinplooien een tere schoonheid uitstralen, die contrasteert met de barre levensomstandigheden die mens en dier moeten
ondergaan.
Met enige moeite onderscheid je gaandeweg in de foto’s
stippen in het prachtige onherbergzame landschap dat iets onwerkelijks uitstraalt. Trekkende schapen, jaks, paarden, ruiters en herdershonden lijken
alle actoren te introduceren in deze sfeervolle documentaire exploratie van het
harde semi-nomadische bestaan van herders in Kirgizië. Binnen het dominante
landschap wordt alles teruggebracht tot nietige proporties.
De naam ‘Horse Head’ refereert naar het plaatsje At Bashi.
Daarbuiten stuit Buyckx toevallig op een herdersgehucht, een overwinteringsplek
vanwaar de herders met hun kudden en joerten het eindeloze landschap intrekken,
met her en der geïsoleerde boerderijen die enkel te paard kunnen worden bereikt.
De naam van de plaats en het nabijgelegen gebergte refereren
naar een legende over een herder die in de winterse bergen zijn paard kwijt
raakt. Dagen later, verzwakt door honger, kou en vermoeidheid, vindt hij zijn
paard gezond en wel terug. Uit woede onthoofd hij zijn rijdier, maar
overleeft dankzij het vlees. De harde wetten van de natuur…
Alleen en geïsoleerd exploreren dier en mens de grenzen van
het landschap, gaan elke dag opnieuw van seizoen tot seizoen de strijd aan met
de elementen. Ze zijn er omdat ze er altijd geweest zijn en ze blijven er
zolang ze er kunnen overleven. De harde levensomstandigheden zijn de sleutel
tot hun voortbestaan. Maar van zodra mens en klimaat het evenwicht verstoren,
zijn ze gedoemd te verdwijnen.
‘The idea of freedom attracts me mentally, physically an
visually. I want to go to places that even if I wasn’t a photographer, I would
still want to go there. To be there’, zegt Buyckx. Fotografie is voor hem dan
ook een belevingsproces gevoed door nieuwsgierigheid, waarbij de fotograaf achter
de schermen één wordt met het onderwerp door dezelfde reis en ontberingen te
ondergaan als zijn personages. Een gedeeld leven gedurende dagen, weken en
maanden sinds 2016.
‘When you’re walking far, or high, the first time on a mountain
path, or sometimes without a path, just going into the mountains, you see fog
coming in and all of a sudden you’re in this [dense] fog […]. It’s completely disorienting.
This feeling of vulnerability and fundamental discomfort has been the starting
point for much of my recent work.’
Dat zowel Horse Head (Lima Photo Prijs voor Belgische
documentaire fotografie) als het lopende project Wolf (Sony Photographer
of the Year 2017) in de prijzen vallen, geven aan dat Buyckx intuïtief op een waardevol
fotografisch spoor zit. (frederikbuyckx.com)
Frederik Buyckx: Horse Head, Hannibal 2019, 184 p. ISBN 9789436887298. Distributie Uitgeverij Kannibaal
deze pagina printen of opslaan