Fotografie

Pieter-Jan De Pue: Kings of Afghanistan

door Kris Van Zeghbroeck

De Belg Pieter-Jan De Pue (1982) is actief als fotograaf en onafhankelijk regisseur. Hij studeerde aan het Brusselse RITCS (Royal Institute for Theatre, Cinema & Sound). De Pue is vooral bekend van de docufiction-film The Land of the Enlightened (2016). De film werd bekroond op het Sundance Film Festival in 2016 (Best Cinematography). Het leverde hem de Vlaamse Cultuurprijs voor Film op (Ultima) in hetzelfde jaar.

De lange en uitgepuurde ontstaansgeschiedenis van de film en de foto’s is eigen aan het werk van PJ De Pue. Niets overhaast, eerst het onderwerp volledig eigen maken en het eindproduct pas opleveren wanneer alle puzzelstukjes kloppen. Eerst was er een bescheiden fototentoonstelling in een kleine hoekgalerij in Antwerpen. Pas later volgde de film en de erkenning van het lange werk. En dan was het nog enkel jaren wachten op de verschijning van het fotoboek, Kings of Afghanistan (2019), dat het project officieel afrondde.

‘Afghanistan is altijd opgesplitst geweest in lokale, etnische machtsstructuren en stammen waar de overheid in Kabul bijna geen controle over heeft. Deze tribes bouwden door de jaren heen forten en beschermingen om hun landen heen om dieven, rivalen of grote gevaren buiten te houden. Wanneer deze forten ontstonden, werd een man de koning van zijn vallei of bergtop’.

‘PJ hoorde een verhaal van een jongen die koning wilde worden van Afghanistan, de mooiste prinses ten huwelijk wilde vragen, wilde wonen in het paleis van Kabul en Afghanistan wilde regeren zoals hij dat zelf wilde, met zijn beste vrienden aan zijn zijde om hem te beschermen. Dit verhaal werd de leidraad van zijn film, waarin een jongen genaamd Gholam Nasir, wonende in Pamir, koning werd van Afghanistan’. (Bol.lees.com)

‘This is the Land of the Enlightened. Soon our visitors will go home. Some of us will continue working with the caravans. Some of us will grow up to be soldiers. We won’t all fight for the same side. But at the very end everybody will have the same aim as I have. I will never be a soldier. I will be a Khan and live in a castle’. (Gholam Nasir in The Land of the Enlightened)



De Pue ontwikkelde een voorliefde voor Afghanistan via de reportages van journalist Jef Lambrecht (VRT). Eerst ontdekte hij de streek als fotograaf in opdracht van NGO’s. Daar werd de kiem gelegd voor een filmproject dat meer dan acht jaar in beslag nam van 2007 tot 2015. Hij ‘leefde zich lang in ter plaatste, leerde het lokale dialect en bleef naar Afghanistan terugkeren, zelfs met risico op eigen leven’. Tijdens het project kwam de filmploeg onder vuur van de Tailban.

Tijdens de filmproductie bleef De Pue fotograferen, waarbij de foto’s de functie kregen van een soort dagboekaantekeningen. Een selectie van zijn Afghanistan foto’s werden gebundeld in het fotoboek. ‘Daarbij focust hij op de kinderen van het beschadigde land. Hun verrassende weerbaarheid en levenslust bieden hoop voor de toekomst. Kings of Afghanistan biedt zo een aangrijpende en exclusieve blik op één van de brandhaarden van onze wereld’.

Fotografisch liet PJ zich leiden ‘door het werk van Roland en Sabrina Michaud, wat hij zelf omschrijft als “het meest complete, het eerste en het laatste vooroorlogse fotografische werk over Afghanistan.” Ze werkten in Afhanistan van 1964 tot 1978, een jaar voordat de Sovjet Unie binnenviel. Toen PJ zelf voor het eerst naar Afghanistan ging, was hij verbaasd dat er nog zoveel behouden was gebleven van wat hij had gezien op de foto’s van de Michauds’. Ondanks de opeenvolgende oorlogen, aanslagen en terreur blijft Afghanistan prachtig in zijn eenvoud. (Bol.lees.com)

‘In the end, forty years of war hasn’t been able to kill the Afghan spirit of freedom. You can destroy a country, kill people, but not ‘l’Esprit’’ (Roland Michaud)

Ondanks het fictieve (docufiction) en geënsceneerde karakter van het filmproject, weet het fotoboek een etnische waarachtigheid uit te stralen. De overweldigende kleurenfotografie dringt binnen in de ziel van Afghanistan en zijn bewoners, en overtuigt als een tijdsdocument van de regio.

Met de korte documentaire Girls and Honey (2017), focust De Pue op een bejaard koppel dat met hun bijenkasten gegijzeld zit in het conflict tussen de overheid en de Russische rebellen in Oekraïne. Hij fotografeerde vooraf het conflictgebied in opdracht van het Rode Kruis, zowel vanuit het Oekraïense als het Russische perspectief.

Hedendaagse conflictgebieden lijken een centrale rol te spelen in het oeuvre van Pieter-Jan De Pue. Maar zijn streven blijft om een perspectief van hoop, menselijkheid en toekomst te scheppen binnen aanslepende conflicten vol geweld en ontmenselijking.

Pieter-Jan De Pue:  Kings of Afghanistan, Lannoo Tielt, 2019, 207 p. : ill. ISBN 9789401449281





deze pagina printen of opslaan