Vertaald proza

BOEKEN NR. 1, JANUARI 2020

Juli Zeh: Nieuwjaar

door Tom Rummens

Henning en Theresa hebben twee kinderen. Ze hebben het goed. Materieel gezien komen ze niets tekort, hun relatie is niet overdreven passioneel maar loopt op rolletjes. Hij zorgt wat meer voor de kinderen dan zij, die de betere job heeft. Ze passen op dat alles netjes verdeeld is. Henning en Theresa zijn, kortom, een duo dat de tijd weerspiegelt, op zoek naar balans en tegelijk beducht voor al te stereotiepe patronen.
 
Het boek begint logischerwijs op 1 januari. Henning, Theresa en de kinderen brengen hun kerstvakantie door op Lanzarote. Afgesloten van het dagelijkse leven brengen ze oudejaarsavond door in het restaurant van het hotel, waar Theresa flirt met een Fransman terwijl Henning met een ouder echtpaar aan de praat raakt en ondertussen op de kinderen let. De situatie tekent het koppel ten voeten uit.  
 
Op nieuwjaarsdag zelf onderneemt Henning een uit de kluiten gewassen fietstocht. Slecht voorbereid – zonder drinken en eten, met een fiets die eigenlijk niet geschikt is voor de onderneming – vertrekt hij voor een tocht door het woeste, dorre en bergachtige landschap van Lanzarote. De aanhoudende tegenwind maakt het er niet makkelijker op. De fietstocht is een ideale uitgangspositie voor een dag vol mijmeringen. We krijgen inzicht in alle twijfels en bedenkingen waar de tobbende Henning mee worstelt. Of hij wel een goede vader is, en of hij als echtgenoot wel kan bieden wat zijn vrouw van hem verwacht. Of hij niet dringend wat meer tijd aan zijn sociaal leven moet besteden en waarom hij er maar niet in slaagt wat meer te lezen en muziek te luisteren, dingen die hij vroeger toch veel meer deed. Alles samen resulteert het in paniekaanvallen, die Henning zelf omschrijft als ‘HET’: het onbestemde gevoel tekort te schieten, een gevoel dat het leven minder oplevert dan wat je ervan verwacht had, terwijl alles toch verloopt zoals je vroeger had gehoopt.
 
Naarmate Henning de berg beklimt met zijn stalen ros, begint het verhaal te kantelen. Bovenop de berg komt hij aan in een afgelegen witte villa, waar hij van de bewoonster eten en drinken krijgt. Hij is er van overtuigd dat hij hier niet voor het eerst is. Juli Zeh neemt ons mee naar de kinderjaren van Henning, die getekend worden door een traumatische ervaring. Een en ander verklaart de vele hersenspinsels waardoor Henning vandaag de dag ingenomen wordt.
 
Wie wat wil begrijpen over de psyche van de West-Europese mens in de eerste decennia van de eenentwintigste eeuw, heeft aan het oeuvre van Juli Zeh een stevige kluif. Met Nieuwjaar voegt ze hier een geweldig hoofdstuk aan toe. Het is een zedenschets die niet mild is maar wel eerlijk, en waarin ze met de nodige distantie toch weer een personage neerzet dat we niet snel zullen vergeten.
 
Juli Zeh: Nieuwjaar, Ambo/Anthos, Amsterdam 2019, 170 p. ISBN 9789026346415. Vertaling van Neujahr door Annemarie Vlaming. Distributie VBK België

deze pagina printen of opslaan