Nederlands proza

BOEKEN NR. 3, MAART 2020

Christine Otten: Een van ons

door Lisanne Vroomen

Al met eerder werk bewees Christine Otten dat ze oog heeft voor de wereld om haar heen. Neem bijvoorbeeld We hadden liefde, we hadden wapens waarin Otten het levensverhaal van Robert F. Williams vertelt. Hiervoor baseerde ze zich op interviews met diens vrouw en zoon om zo een realistisch beeld te scheppen. Verder gaat haar werk vaak over mensen aan de rand van de maatschappij, zoals haar debuut De laatste dichters, dat gaat over The Last Poets, van hun jeugd in de getto, tot hun late successen en nederlagen. Met dit boek kijkt Otten, zoals ook in veel van haar andere werken, naar de positie van zwarte mensen in de Amerikaanse maatschappij.
 
Voor Een van ons boort Christine Otten een nieuw thema aan: gevangenschap. Ook dit boek heeft een duidelijke band met de werkelijkheid. Sinds tweeënhalf jaar begeleidt Otten een schrijfgroep van langgestraften. Een van ons gaat over de schrijfster Katrien Achenbach die precies hetzelfde doet. In het boek wisselen hoofdstukken vanuit het gezichtspunt van Katrien af met hoofdstukken vanuit het perspectief van Luc, een van de gevangenen.
 
Luc is wel aanwezig bij de schrijfgroep, maar houdt zich afzijdig en wil niet aan alle opdrachten mee doen. Stiekem schrijft hij in zijn cel echter hele schriften vol. Hij blijkt niet de enige gevangene te zijn die zijn tijd doorbrengt met schrijven. Ook Yahya, een andere gevangene, heeft zijn levensverhaal aan het papier toevertrouwd. Als hij zich op aanraden van Luc bij de schrijfgroep voegt, verandert de dynamiek echter dramatisch.
 
De stukken vanuit het gezichtspunt van Luc zijn duidelijk anders dan die van Katrien. Otten lijkt elk personage zo een eigen stem te geven. Luc gebruikt amper komma’s, ook niet in opsommingen, waardoor zijn proza haastig en chaotisch overkomt. Het lijkt alsof er teveel herinneringen in zijn hoofd om voorrang vragen. Dit komt doordat hij enkel nog in het verleden leeft en naar eigen zeggen geen nieuwe herinneringen aanmaakt, omdat elke dag in de gevangenis weer hetzelfde is. Er verstrijkt in zijn beleving geen tijd.
 
Soms komt het gebrek aan komma’s ook voor in het proza van Katrien. Is dit een slordigheid van Otten of wil ze zo duidelijk maken dat Katrien, zoals de titel van het boek al zegt, zich langzaam steeds meer ziet als een van de gevangenen? Ze beweert zich thuis te voelen in de gevangenis, veilig en beschut. Ze voelt zich afgesloten van de wereld en heeft het idee dat ze daarom kan zijn wie ze is. Tegelijkertijd maakt ze zich zorgen als ze haar pieper niet bij zich heeft en voelt ze zich soms juist niet veilig als ze alleen is met een gevangene. Is zij dan daadwerkelijk een van hen, of wil ze zich enkel voordoen als een van hen?
 
En wat is het om ‘een van hen’ te zijn? Wat maakt de mensen in de gevangenis anders dan de mensen buiten de gevangenis? Juist doordat er, op een enkele uitzondering na, niet ingegaan wordt de redenen waarom de gevangenen gestraft zijn, maakt het verhaal deze vraag urgent. En wat betekent het om geen onderdeel van de samenleving te zijn: geeft het veiligheid of beperkt het je juist?
 
Met Een van ons heeft Christine Otten weer een interessant boek geschreven dat veel vragen oproept en er weinig beantwoordt. Qua thematiek slaat ze een andere weg, maar toch blijft ze dicht bij het engagement dat ook haar eerdere werk kenmerkte.  
 
Christine Otten: Een van ons, De Geus, Breda 2020, 235 p. ISBN 9789044541038. Distributie L&M Books

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri