Nederlands proza

BOEKEN NR. 3, MAART 2020

Paul Claes: De kamerheer en de kanselier

door Jooris van Hulle

Aan Jan van Eyck en zijn beroemde schilderij De Maagd van Autun is blijkens de bibliografie die Paul Claes opneemt aan het slot van zijn ultrakorte verhaal De kamerheer en de kanselier al heel wat onderzoek gewijd. Het meesterwerk, ook gekend als de Rolin-Madonna, wordt door Paul Claes binnen de context van de ontstaansgeschiedenis ervan minutieus ontleed. En wat van de meester-speurneus binnen onze letteren verwacht mocht worden, wordt hier ook weer waargemaakt: hij slaagt erin onvermoede aspecten bloot te leggen die het werk in een nieuw daglicht stellen.
 
Boeiend aan zijn invalshoek is vooreerst dat hij van zijn analyse van het werk een verhaal maakt, met dialogen tussen de protagonisten en met psychologische beschouwingen die de schilder en zijn opdrachtgever in het volle daglicht stellen. Zo bv. deze bedenking waar het Van Eyck betreft: ‘Hij had de opdracht uit ijdelheid aanvaard, nu moest hij haar uit plichtsbesef volbrengen.’ En met een subtiele verwijzing naar De Heilige Maagd met kanunnik Van der Paele, dat andere meesterwerk van Jan van Eyck, deze eis die kanselier Rolin stelt: ‘Ik wil er niet uitzien als een afgeleefde kanunnik: voor mij geen groeven, geen rimpels en vooral geen grijze haren.’  
 
Bijzonder boeiend wordt het wanneer Claes de symboliek binnen het schilderij ontleedt: Van Eyck heeft als ‘pictor doctus’ overduidelijk niets aan het toeval overgelaten. En de manier waarop Van Eyck zelf een plaats komt opeisen in de afbeelding als de man met de rode kaproen en zijn werk heeft gesigneerd onder de vorm van een beeldraadsel, laat de toeschouwer van de 21ste  eeuw (weer) met andere ogen naar dit unieke Van Eyck-meesterwerk kijken.
 
Paul Claes: De kamerheer en de kanselier, Compagnie Paul Verrept, 2020, 31 p. ISBN 9789075995145. Distributie EPO

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri