Non-fictie

BOEKEN NR. 2, FEBRUARI 2021

Jacques Klöters: Ik moest vanmorgen denken

door Jo Vanderwegen

Drie jaar na de uitgave van Voorwaarts leven, achterwaarts begrijpen is er nu Ik moest vanmorgen denken, een verzameling van dagelijkse Facebookberichten die cabaretier/presentator/radio- en televisieprogramma-maker Jacques Klöters (1946) schreef (sommige stukken verschenen tevens in kranten en tijdschriften). Jacques Klöters is tegenwoordig vooral bekend van zijn zondagse radioprogramma De Sandwich waarin hij ‘vergeten’ cabaretklassiekers paart aan recent uitgegeven muziek en poëzie.   

Ik moest vanmorgen denken
is het tweede deel van het tweeluik. Met Voorwaarts leven, achterwaarts begrijpen vormt het boek het geestelijke testament van de schrijver. Meer nog dan in Voorwaarts leven, achterwaarts begrijpen kijkt Klöters terug op zijn leven. Het is het meest persoonlijke van de twee; hij kijkt niet alleen terug op ontmoetingen en samenwerkingen met cabaretiers als Toon Hermans en Adèle Bloemendaal en haalt daarbij niet alleen de professionele kant van de zaak aan (hoe waren ze om voor te werken, wat verlangden ze van hem), maar zeer zeker ook de persoonlijke contacten die hij met hen had. Het motto van het boek, ‘Wij moeten in ons leven juist de vreugde uitdragen en de droefenis zoveel mogelijk verkroppen’, van Michel de Montaigne kan gezien worden als het thema van zijn leven.  
 
Klöters gaat in zijn memoires niet alleen de feitelijke ontmoetingen en handelingen na, maar gaat ook in zijn binnenste zelf op zoek naar wat die met zijn persoonlijkheid gedaan hebben. Ook ziet hij, voorwaarts zien en achterwaarts begrijpen indachtig, in waarom relaties mislukten, dingen liepen zoals ze liepen. Het boek is een feest om te lezen voor zij die vertrouwd zijn met het Nederlandse cabaret, omdat Klöters in veel gelederen van deze theatervorm thuis was. Zijn herinneringen bevatten nu en dan citaten uit bijna vergeten liederen van Jules De Corte, zij worden moeiteloos verbonden aan actuele figuren als de boef Willem Holleeder. Ook haalt hij aan hoe hij aan Annie M.G. Schmidt voorlas, toen ze niet meer goed kon zien, en hoe de musical over haar leven tot stand kwam. Hij vertelt over zijn vriendschap met Herman Finkers en hoe de tekstdichter Willem Wilmink hen verbond. Het boek is als het ware een tijdreis naar het verleden, te beginnen met vroege herinneringen aan een teil op een huis (eigenlijk ziet hij uit het raam van zijn huis het dak van Felix Meritis) en wandelen langs de Amsterdamse grachten.
 
In tegenstelling tot het eerste deel van zijn herinneringen, is Ik moest vanmorgen denken wel chronologisch geordend. Vakanties in Frankrijk staan naast herinneringen aan optredens met zijn cabaretgroep Don Quishocking, het schrijven van de biografie van Toon Hermans en verhalen over beroemde diva’s op vakantie in Cagnes-sur-Mer wisselen elkaar af. Maar zeker ook denkt Klöters terug aan zijn inmiddels overleden moeder, aan de huizen waarin hij als kind woonde en gaat hij spoorzoeken naar de huizen waar zijn grootouders gewoond moeten hebben. Klöters stelt wars van nostalgie te zijn, maar zijn boek is er wel een geworden van mijmeringen en achteromkijken. Het laat de lezer achter met enige weemoed naar wat was, de mooie teksten die geschreven werden, de aandacht voor taal, de prachtige muziek die componisten als Harry Bannink ervoor schreef. Tijd om een mooi plaatje van vroeger op te leggen of de brieven van Willem Wilmink te doorbladeren, te glimlachen om de humor van Herman Finkers of mee te zingen met de liedjes van Jean-Louis Pisuisse. Ook heel fijn is dat Ik moest vanmorgen denken een personenregister bevat.

Jacques Klöters: Ik moest vanmorgen denken, Nijgh en Van Ditmar, Amsterdam 2020, 224 p. ISBN 9789038808567. Distributie L&M Books

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri