Poëzie

BOEKEN NR. 4, APRIL 2023

Behoud de Begeerte: De 44 beste gedichten van de Herman de Coninckprijs 2023

door Dirk De Geest

Herman de Coninck blijft een monument in de Vlaamse letteren. Ook postuum blijft zijn faam onaangetast. Er is niet alleen de blijvende belangstelling voor zijn gedichten en zijn essays, de Herman de Coninckprijs wil, in het verlengde van het streven van De Coninck, de beste dichtbundel van het afgelopen jaar bekronen. De organisatie van de prijs is in handen van de organisatie Behoud de Begeerte, die instaat voor een professionele uitwerking, compleet met een jury, een shortlist en een uiteindelijke winnaar. Dit jaar was dat de debuutbundel van Alara Adilow: Mythen en stoplichten.    

De prijs is echter niet enkel gericht op die ene laureaat, maar wil een soort van feest zijn voor de poëzie in haar enorme diversiteit. Daarom is het gelukkige initiatief genomen om ieder jaar 44 gedichten te bundelen in een handig boekje op grote oplage, dat zo laagdrempelig mogelijk wordt verspreid (aan de prijs van € 5). Het getal van 44 verwijst naar het geboortejaar van Herman de Coninck, maar het biedt de jury ook de mogelijkheid om tegelijk selectief en ruimdenkend op te treden.
 
Dit jaar is de oogst inderdaad bijzonder verscheiden. Thematisch komt een hele waaier aan bod. Aan de ene kant is het opvallend hoeveel dichters ‘dicht bij huis’ blijven, met teksten die aan hun persoonlijke leven zijn ontleend, met liefdesgedichten en in-memoriam-gedichten. Die gedichten verklanken herinneringen en emoties, wat past in de grote ‘affectieve’ golf die onze literatuur tegenwoordig beheerst. Enig sentiment is daarbij niet langer uit den boze, al komt het eropaan om dat om te zetten in krachtige formuleringen en beelden. Aan de andere kant valt op hoeveel dichters (vaak, maar niet uitsluitend jongere dichters) kiezen voor een lyriek die zoekt naar maatschappelijke relevantie. Dat kan gaan om het aankaarten van expliciete politieke en maatschappijkritische thema’s, maar ook om het analyseren van identiteit, gender en klasse. Op die manier komen verwaarloosde of verdrongen stemmen aan het woord en krijgen eigentijdse thema’s ook poëtisch aandacht.  
 
Men kan uiteraard discussiëren over de opname van deze of gene dichter, en nog veel meer over de keuze voor die specifieke tekst en geen andere. Dit jaar heeft de jury duidelijk geopteerd voor relatief toegankelijke gedichten; ook bij zogenaamd ‘moeilijke’ en ‘complexe’ dichters is gezocht naar open teksten. Daarnaast heeft de jury een duidelijke voorkeur te kennen gegeven voor poëzie die het persoonlijke niveau combineert met een meer uitgesproken publieke functie. Hoe dan ook biedt dit boekje niet alleen een fraaie selectie van wat vandaag de poëtische agenda uitmaakt, het vormt vooral een uitnodiging om verder te gaan en de betreffende bundels zelf te gaan nalezen. Een amusehapje van niveau, als het ware.  
 
De 44 beste gedichten van de Herman de Coninckprijs 2023, Behoud de begeerte/Poëziecentrum, Gent 2023, 64 p. ISBN 9789056551810

deze pagina printen of opslaan