Non-fictie
BOEKEN NR. 3, MAART 2024
Ludo De Brabander, Soetkin Van Muylem: Gaza. Een geschiedenis van een kolonisatie
door Ludo Abicht
Ludo De Brabander is de woordvoerder van de
vzw Vrede en de auteur van een aantal boeken over militarisme en
antimilitarisme. Soetkin van Muylem is stafmedewerker bij Vrede.be en heeft
gepubliceerd in onder meer De Wereld Morgen en Uitpers. In dit
boek proberen de auteurs de lange en complexe geschiedenis van het conflict
tussen Israël en Hamas /de Palestijnen te schetsen. Ze zien het terecht in de
eerste plaats als een politiek en sociaal conflict en niet, zoals het zo vaak
wordt voorgesteld, als een religieuze strijd.
Zowel het zionisme als het
georganiseerde Palestijnse verzet ertegen zijn inderdaad begonnen als een
strijd over land en water, en eerst na de overwinning van Israël tijdens de ‘Zesdaagse
Oorlog’ in 1967 is het accent in beide kampen steeds meer verschoven naar een
religieuze strijd tussen islamisten als bijvoorbeeld Hamas, in feite de
militaire vleugel van de islamitische vernieuwingsbeweging De Moslimbroeders
en, aan de overkant van de scheidingsmuur, de extreme religieus-zionistische
partijen. Het probleem met dit soort van dogmatische religiositeit is het
absolute karakter ervan dat in principe geen compromis of zelfs overleg
mogelijk maakt. Voor de joodse extremisten is dit het door hun god aan de joden
beloofde land, dat je nooit aan een niet-jood mag verkwanselen of verkopen,
terwijl de islamisten daarop antwoorden dat elke vierkante centimeter van
datzelfde land tot de Dar-al-islam (het huis van de islam) behoort en
evenmin het onderwerp van ruil of onderhandelingen kan zijn.
De loop van de geschiedenis
sinds de stichting van de Joodse staat in 1948 en, vooral, de voor streng
gelovige Joden wonderbaarlijke overwinning op de Arabische vijanden in 1967, is
door het onevenwicht in krachten steeds sneller in het voordeel van de Israëli’s
en hun machtige westerse bondgenoten geëvolueerd, terwijl men niet overtuigend
kan aantonen dat de Arabische en moslimlanden zich in de prakrijk met evenveel
ijver, geld en efficiëntie voor hun geloofsbroeders en mede-Arabieren hebben
ingezet. Dat leidde al aan het begin van de 21ste eeuw tot een
patstelling, waarbij de Palestijnen de controle over hun land op de Westoever
zienderogen zagen verdwijnen, terwijl de Palestijnen in Gaza in feite
opgesloten zaten in een massale openluchtgevangenis.
Dat het tot een uitbarsting
moest komen, kon iedereen vertellen die ook maar kort in Gaza geweest is. Dat
het zou leiden tot de bloedige pogrom op soldaten en burgers had blijkbaar
niemand voorzien. Ook niet dat de respons van Israël zolang zou duren en niet
zal ophouden tot de Israëlische oorlogsregering Hamas volledig vernietigd
heeft. Het feit dat de overgrote meerderheid van de slachtoffers geen
Hamasstrijders zijn, maar vrouwen en kinderen en dat de ‘verdediging’ van
Israël in ieder geval op een volgende en finale fase van de Nakba, de
gewelddadige uitdrijving van de Palestijnen en, voor veel observatoren, steeds
meer op een al dan niet geplande genocide neerkomt, kan moeilijk betwist
worden.
Dit boek, de titel zegt het al, beschouwt het zionistisch
project als een vorm van kolonisatie. Dat de campagne tegen Hamas eerder de
aanleiding is dan de diepere reden voor dit buitenproportioneel geweld tegen
burgers, kan op basis van uitspraken van premier Netanyahu en leden van zijn
regering geargumenteerd worden. Het effect van deze ondubbelzinnige
stellingnames wordt mijns inziens af en toe verzwakt door het taalgebruik dat,
in een zo emotionele en delicate context, onnodig en storend eenzijdig is. Ik
geef een voorbeeld:
‘We starten met de gebeurtenissen van 7 oktober 2023, die de aanleiding
vormden voor de bloedige Israëlische campagne tegen Gaza.’
Stelt u zich even voor dat
een zionistisch auteur zou geschreven hebben over:
‘De gebeurtenissen van 8 oktober
2023 tot vandaag die de reactie vormden op de bloedige Palestijnse campagne
tegen Israël op 7 oktober 2023.’
Wanneer het, liefst zo
spoedig mogelijk, tot een staakt-het-vuren komt en er nieuwe onderhandelingen
zijn opgestart, zal elk woord (en de vertaling ervan) onvermijdelijk op een
gouden schaaltje gewogen worden. Dat weet toch iedereen? Waarom, vragen we ons
af, kunnen we dan niet beter meteen aan die elkaar aftastende meningen beginnen
te werken, al was het maar om één mensenleven te redden. En, om Hillel, de
Joodse leraar en oudere tijdgenoot van Jezus te citeren: ‘indien we er nu niet
onmiddellijk aan beginnen, wanneer dan wel?’
Ludo De Brabander, Soetkin
Van Muylem: Gaza. Een geschiedenis van een kolonisatie, EPO, Berchem
2024, 250 p. ISBN 9789462674721
deze pagina printen of opslaan