Nederlands proza

BOEKEN NR. 8, OKTOBER 2024

Marjoleine de Vos: Zo hevig in leven. Over sterfelijkheid

door Carl De Strycker

Vorig jaar publiceerde Marjoleine de Vos En steeds is alles er. Over missen en herinneren, een essay naar aanleiding van het overlijden van haar levenspartner. Dat is een intieme mijmering over wat het wegvallen van je geliefde met je doet. Nu verscheen een boekje waarin ze verslag doet van het jaar waarin ze zelf de dood in de ogen keek.  
Aanvankelijk zijn noch de arts noch Marjoleine de Vos erg verontrust als ze een knobbeltje ontdekt: ‘Er was, op een dag in het voorjaar, een bobbeltje onder mijn kaak bij mijn rechteroor. Ik word zeker verkouden, dacht ik, lymfeklier is opgezet. Maar ik werd niet verkouden en het knobbeltje ging niet weg. De dokter zei: zie het even aan, later liet ze een echo maken. Een waarschijnlijk goedaardige tumor van de speekselklier.’ Maar dat is het niet – het is wel degelijk kanker. En door het dralen van de dokters is een ingrijpende behandeling nodig met een operatie die beste grote consequenties kan hebben.
 
Ze registreert het allemaal schijnbaar gelaten, maar de ziekte confronteert haar met de sterfelijkheid en dat leidt tot een zekere paniek: ‘Zelfs een jaar is genoeg, echt waar, laten de goden mij nog een jaar toestaan. Maar niet nu al.’ Tegelijk wil ze die doodsangst niet laten overheersen. Aan de hand van kleine anekdotes, zacht filosofische gedachten, en gedichten van onder anderen Tom van Deel, Mary Oliver en Wisława Szymborska gaat De Vos op zoek naar de manier waarop ze in het leven staat. Het gaat over aandacht, over ‘in het moment zijn’, over levenswil, over taal en formuleren. Schokkende nieuwe inzichten levert dat niet op, wel mooi verwoorde herkenbare gevoelens – bescheiden levenswijsheden.
 
Er zijn de laatste tijd wel wat boeken over kanker in de Nederlandse literatuur. Dit voorjaar publiceerde Herman Koch Ga je erover schrijven? Bij (Ambo/Anthos) en zopas verscheen Averij van Robbert Welagen. De Vos voegt daar met haar essay dat het uitzingt van de levensvreugde een kleinood aan toe. Zo hevig in leven geen ziekterelaas of kankerdagboek, maar een kleine meditatie over het leven.
 
Marjoleine de Vos: Zo hevig in leven. Over sterfelijkheid, Van Oorschot, Amsterdam 2024, 96 p. ISBN 9789028214057. Distributie New Book Collective

deze pagina printen of opslaan